NGƯỜI HỌA SĨ MÊ ĐẮM SAPA

 

Tô Ngọc Thành từng triển lãm cá nhân những tác phẩm thể hiện người và cảnh nhiều địa danh của đất nước Việt Nam khắp ba miền và cũng từng triển lãm những tác phẩm đánh dấu thời kỳ du học tại Đại học Mỹ thuật Tiệp Khắc. Nhưng, có thể nói, không địa danh nào lưu dấu chân ông nhiều lần bằng Sapa. Không đâu làm ông say đắm bằng Sapa. Gần hai mươi năm nay ông gắn bó với Sapa và lên đó vài trăm lần. Chỉ mấy tháng đầu năm 2018, ông đã lên Sapa hàng chục lần. Người ta đi Sapa để du lịch, để làm ăn. Còn Tô Ngọc Thành đi Sapa để vẽ. Ông chỉ muốn lưu giữ vẻ đẹp Sapa bằng những bức tranh. Từ năm 2000 đến nay, có năm ông vẽ hàng trăm bức về Sapa để rồi ngay từ năm 2005 đã có triển lãm cá nhân “Tranh vẽ về Sapa” và những năm sau đó tổ chức triển lãm chuyên đề về Sapa ở Sài Gòn, Đà Lạt, Hà Nội với các tên gọi “Ấn tượng Sapa”; “Cuộc đời vẫn đẹp sao”; “Sapa mây trắng bay”; “Tình yêu là mãi mãi”; “Thiên đường Sapa” và năm 2016, Tô Ngọc Thành có triển lãm “Duyên nợ với Sapa” tại nhà triển lãm của Hội Mỹ thuật Việt Nam.

 

Thị trấn Sapa và các bản xung quanh như Sín Chải, Cát Cát và xã San Sả Hồ, Tả Phìn, Tả Van… Tô Ngọc Thành thuộc như lòng bàn tay. Đường ngang, phố dọc, ngõ hẻm… khách sạn, nhà nghỉ bình dân… Số nhà, tên chủ nhân, số điện thoại của họ, Tô Ngọc Thành đều có trong tay, cho nên năm nào cũng có các họa sỹ trẻ nhờ ông làm hướng đạo đưa họ lên Sapa sáng tác, có người còn nhờ liên hệ lo cho họ cả chuyện ăn, nghỉ. Ông đi Sapa vào đủ các mùa trong năm… ghi chép và vẽ, kể cả khi mưa tuyết rét đến thấu xương. Từ 2002 đến nay, ông đã sáu lần có mặt ở Sapa lúc tuyết rơi và đã vẽ được vài chục bức tranh về cảnh tuyết nơi đây. Ngồi vẽ dưới tuyết, tuyết rơi xuống đầu, xuống vai… Tô Ngọc Thành chia sẻ, muốn có tranh đẹp về Sapa phải biết khí trời Sapa, ăn những món ăn của vùng Sapa và ngủ cùng với dân bản ở đó mới có cảm xúc mạnh về Sapa, thăng hoa về Sapa và mới vẽ ra được một bức tranh sinh động, riêng biệt và có hồn về Sapa.

Ở Sapa, ngồi uống café, ăn sáng, dạo bước tham quan, vào nhà nghỉ, nói đến Tô Ngọc Thành, hầu như rất nhiều người biết ông họa sỹ già bao nhiêu năm nay gắn bó với Sapa. Dân chạy xe ôm lại càng biết ông họa sỹ quen thuộc này. Còn người mua tranh, cả người Việt và ngoại quốc khi tìm đến ông họ đều gọi theo biệt danh kép là “Thành Sapa”!

Người sinh năm 1940, nếu chỉ lo chiến thắng tuổi tác cũng đã mệt, đằng này Tô Ngọc Thành còn phải chiến đấu cả với tật bệnh. Ít ai biết đôi con mắt của ông, giờ đây mắt phải bị mù, mắt trái thị lực còn 6/10, ông đi lại cứ lẫm chẫm như trẻ con đang tập đi. Năm 2008, anh bị ung thư đại tràng, phải truyền hóa chất, và cắt bỏ đi hàng mét ruột. Năm 2013, một cái vấp ngã bất ngờ trên con dốc phố Sapa làm ông bị gãy xương bả vai. Bây giờ ông phải cầm bút vẽ bằng tay trái. Lòng yêu thích hội họa và say đắm với Sapa nên ông chiến thắng tất cả.

      Một số tác phẩm trưng bày trong triển lãm của họa sĩ Tô Ngọc Thành tại Nhà Triển lãm Mỹ thuật 16 Ngô Quyền, tháng 2/2019

Bạn bè thân thiết từng khuyên ông đừng đi Sapa nữa, ở cái tuổi bước vào ngưỡng tám mươi, với mấy căn bệnh mãn tính và cái mắt còn lại cũng bị đục thủy tinh thể thì chỉ nên nghỉ ngơi ở nhà… Nhưng dù mọi người can ngăn, rồi Đài báo sắp có gió mùa, rét đậm nữa… cũng mặc! Ông lên kế hoạch sáng tác rồi. Sapa đang vẫy gọi ông. Đi để vẽ và còn kết hợp lễ tạ ơn bà Chúa Thượng ngàn trên đền Mẫu…

Tháng 1 năm 2018, Tô Ngọc Thành triển lãm cá nhân ở Sài Gòn “Sapa miền đất hứa” gồm 72 tác phẩm. Tháng 2 về Hà Nội, mới mùng 5 tết, ông lại triển lãm ở 29 Hàng Bài “Khi chúng ta còn trẻ” với những tác phẩm tâm đắc và chọn lựa sau 60 năm học tập, nghiên cứu và sáng tạo. Chưa kịp nghỉ xả hơi, đầu tháng 3, Tô Ngọc Thành lại công bố 63 bức tranh sơn dầu mới nhất về Sapa, thực hiện trong năm 2017, vẽ trong tình trạng chỉ còn một mắt. Triển lãm mang tên “Gió núi. Hương mây trời” ở 16 Ngô Quyền, Hà Nội… Sau ba lần triển lãm cá nhân liên tiếp, ông kêu đã quá mệt mỏi, nhưng nghe tin Sapa trời đang đẹp lắm, thế là ông lại chuẩn bị hành trang chờ lên đường. Và rồi, triển lãm ở Hà Nội đóng cửa chiều hôm trước, hôm sau ông đã có mặt ở Sapa.

Những tác phẩm về Sapa của Tô Ngọc Thành như “Tuyết rơi trên nhà thờ”; “Phong cảnh Tả Phìn”; “Chợ tình…”; “Đường đến bãi đá cổ”; “Thung lũng Mường Hoa”… đâu đâu cũng thấp thoáng “Người H’mông”; “Hai cô gái Dao đỏ bán hàng”… Những người dân tộc thiểu số ngồi trong chợ, khu vực sân quần ngựa, trên đường phố, bên nhà thờ cổ… họ hiện lên trong tranh Tô Ngọc Thành mộc mạc, dễ thương, váy áo rực rỡ sắc màu. Tất cả, làm nên một mảng đề tài mang nét đặc trưng rất Tô Ngọc Thành.

“Thiên đường Sapa” là tên một triển lãm năm 2008 của Tô Ngọc Thành. Vâng! Sapa quả là thiên đường để họa sĩ Tô Ngọc Thành thả hồn vào những bức tranh.

Nguyễn Ngọc Phan

 

Tin cùng chuyên mục

Họa sĩ Trần Văn Cẩn – Một thời Hà Nội

Trần Văn Cẩn tìm cái thú thầm lặng trong hội hoạ như người đãi cát tìm vàng, mò trai dưới biển. Và ngọc trai của ông là màu sắc, là hiệu quả ánh sáng của hai màu đặt bên nhau. Một xe ngựa...

Bùi Trang Chước – Một bậc thầy của nghệ thuật tranh sơn khắc và đồ họa ứng dụng

Năm 2022, họa sĩ Bùi Trang Chước đã vinh dự được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. Giải thưởng dành cho các mẫu thiết kế: Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh,...

Họa sĩ Hoàng Công Luận sự nghiệp sáng tác và đào tạo

Năm 1958, đặc khu Hồng Quảng (nay là tỉnh Quảng Ninh) mở đợt chỉnh đốn vùng than, được gọi là cải tiến quản lý xí nghiệp nhằm tăng nhanh sản lượng than đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất...

Tháng ba của Trần Thị Trường và Lê Thiếu Ngân

Khi những ngày đông tháng giá đã lùi vào phía sau nhường những tia nắng chan hòa khắp phố phường Hà Nội thì 16 Ngô Quyền có lịch triển lãm của hai nữ tác giả mang tên “Tháng Ba”. Trần Thị...

MARK ROTHKO – Hiện thực của họa sĩ

  Đây là bản dịch tiếng Việt đầu tiên cuốn sách được viết ra bởi một trong những họa sĩ vĩ đại nhất thế kỷ 20. Ông đã thiết lập nên hình thái hội họa trừu tượng màu (hay chính xác...

Tin cùng chuyên mục

Họa sĩ Trần Tuấn đạt Giải Nhất cuộc thi Nghệ thuật Quốc tế ITSLIQUID lần thứ 12

Trần Tuấn là một họa sĩ nổi tiếng của Việt Nam với nhiều tác phẩm được trưng bày rộng rãi trong nước và quốc tế. Lấy cảm hứng từ Tâm linh phương Đông, các tác phẩm trừu tượng của ông...

Tổ chức Cuộc thi và Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam

(Chinhphu.vn) – Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch giao cho Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức thực hiện “Cuộc thi và Triển lãm Mỹ...

Phát động cuộc thi vẽ tranh ‘Di sản văn hóa Việt Nam qua hội họa’

(Chinhphu.vn) – Được sự nhất trí của Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh Việt Nam (Bộ VHTT&DL), Hội Di sản văn hóa Việt Nam phối hợp với Công ty cổ phần Trịnh Gia tổ chức cuộc thi vẽ tranh “Di...

Hội Mỹ thuật Việt Nam tổ chức Hội nghị triển khai Nghị quyết Ban Chấp hành khoá IX (Nhiệm kỳ 2019 – 2024)

Sáng ngày 30/05/2024, tại tầng 3 Nhà triển lãm Mỹ Thuật 16 Ngô Quyền, Hội Mỹ thuật Việt Nam đã tổ chức Hội nghị triển khai Nghị quyết Ban Chấp hành khoá IX (Nhiệm kỳ 2019 – 2024) kỳ thứ 7...

Khai mạc triển lãm tranh sơn mài của hoạ sĩ Đinh Quân

Ngày 27 tháng 5, triển lãm tranh sơn mài chủ đề Thiên Khải (Genesis) của hoạ sĩ Đinh Quân do Bến Thành Art tổ chức đã chính thức được khai mạc tại An Gallery, 159 Đồng Khởi, TP. HCM. Trong triển lãm...

Có thể bạn quan tâm

Tranh cổ động một thời

Những họa sĩ tiền bối như Vũ Văn Thu, Nguyễn Hiếu, Nguyễn Hữu, Huỳnh Công Nhãn (Huỳnh Phương Đông), Nguyễn Thuận, Phan Thư, Linh Chi, Trịnh Kim Vinh, Văn Hoè, Đình Khang, Thang Trần Phềnh, Võ thành...

NHỮNG CẢM XÚC BẰNG MÀU

  Nổi tiếng trên văn đàn từ những năm 90 thế kỷ trước với những cuốn tiểu thuyết: “Lời cuối cho em”, “Kẻ mắc chứng điên”, “Phố” hay những truyện ngắn “Nô tỳ được trang...

ĐIÊU KHẮC HIỆN ĐẠI CỦA VIỆT NAM: AI Ở ĐÂU, BAO GIỜ THẾ NÀO ? QUA CÁCH NHÌN CỦA ĐÀO CHÂU HẢI

  Quang Việt (QV): Nếu nói về điêu khắc hiện đại Việt Nam, hay chặt chẽ hơn, điêu khắc hiện đại “của Việt Nam”, anh có thể bắt đầu như thế nào? Đào Châu Hải (ĐCH): Đúng đấy. Ở...

Họa sĩ Đinh Quân trở lại với triển lãm tranh sơn mài trừu tượng tại Tp. Hồ Chí Minh

Từ ngày 27 tháng 5 đến ngày 05 tháng 6 năm 2023, tại An Gallery – 159 Đồng Khởi, Quận 1, Tp HCM, sẽ diễn ra cuộc triển lãm tranh sơn mài mang tên Genesis – Thiên Khải của họa sĩ Đinh Quân. Sự trở...

Thông báo của Ban Chấp hành TW Hội Mỹ thuật Việt Nam về Đại hội lần thứ IX (nhiệm kỳ 2019 – 2024)

  HỘI MỸ THUẬT VIỆT NAM                         CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM      Số: 119/19/BTV                                             Độc lập –...