Họa sĩ Hoàng Lan sinh năm 1979 trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật tại Hà Nội. Chị được đào tạo diễn viên ba lê, hệ vũ kịch từ khi mới 8 tuổi và gắn bó tới năm 16 tuổi ở Học viện Múa Việt Nam. Họa sĩ Hoàng Lan tốt nghiệp chuyên ngành sư phạm trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam năm 2007.

Thuở ấy, hệ vũ kịch 3 năm mới tuyển sinh một lần, môi trường học tập khắt khe. Rồi đam mê hội họa tạo bước ngoặt đưa chị đến với Đại học Mỹ thuật Việt Nam – một môi trường đào tạo mỹ thuật hàn lâm, uy tín hàng đầu.

Lý giải về chuyên ngành sư phạm thay vì các chuyên ngành khác, nữ họa sĩ cho đó là cơ duyên cộng với định hướng, sự ủng hộ từ gia đình, nhất là mẹ chị. Bởi lẽ đó, mẹ cũng là cảm hứng cho nhiều tác phẩm của chị như bức tranh “Cầu nguyện” chị tôn vinh mẹ mình và những người mẹ trong đời.

Suốt nhiều năm qua, họa sĩ Hoàng Lan miệt mài với công việc giáo viên dạy năng khiếu cho trẻ, trong đó có trẻ em tự kỷ. Bên cạnh đó, vai trò một người mẹ cũng lấy đi của chị nhiều thời gian, tâm sức. Dù vậy, đam mê hội họa vẫn như một dòng suối trong lành lặng lẽ chảy trong tâm hồn chị. Khi dạy trẻ em, chị nhìn học trò mà ký họa.

Hoàng Lan vẽ một cách tự nhiên, như hơi thở. Chị vẽ con gái mình và những đứa trẻ đang múa, đó là hình ảnh vô cùng thân thương, gần gũi, đặt bút là ra đường nét, sắc màu. Dù chị không chia sẻ thông tin, nhưng rất nhiều người biết Hoàng Lan miễn học phí cho nhiều trẻ em với mong muốn đóng góp một chút gì nhỏ bé tạo nên niềm yêu thích, nhen nhóm tình yêu, hy vọng và đam mê mỗi ngày.

Hoàng Lan từng vẽ về mọi thứ và rồi nhận ra chị thường không vẽ gì đó thật cụ thể, mà trạng thái đang le lói vấn đề gì thì trái tim khát khao muốn thể hiện điều ấy.

Không đặt ra sự nhất thiết về việc vẽ mỗi ngày, mỗi tuần, nhưng một chi tiết vui vui là hễ có tiền chị sẽ mua rất nhiều toan dẫu có khi cả tháng không đụng vào; dẫu có những tối nhoằng cái đã vẽ hết, vây quanh chị toàn toan.

Có những bức tranh cả năm chưa được vẽ tiếp, có bức 20 tiếng làm việc đã xong. Chị không ép mình về tiến độ mà có thể có sự chuyển đổi. Chỉ cần có cảm xúc trước một phệt màu thôi, chị sẽ làm việc để có đối thoại.

Nếu tính dấu mốc từ năm 2003 vào học tại trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam thì tới năm 2023 là tròn dấu ấn 20 năm họa sĩ Hoàng Lan âm thầm, bền bỉ với đam mê hội họa. Dù vậy, 20 năm có lẽ thiên về sự tình cờ, trùng hợp, xứng đáng để làm một điều gì đó với Hoàng Lan nhiều hơn là kế hoạch cụ thể hay sự gượng ép.

Ở triển lãm đầu tiên trong đời mình, chị giới thiệu tới công chúng 20 bức tranh chất liệu acrylic trên toan, có bức khổ lớn tới 2 mét, còn lại đa dạng, thay đổi qua cả cảm xúc, tạo nên hiệu ứng và ngôn ngữ riêng.

Chọn trừu tượng nhưng để nhất quán trường phái trừu tượng nào, họa sĩ cũng không gò bó. Thực tế, gia tài tranh của chị tính đến thời điểm này khá đáng kể, song, không phải có bao nhiêu tác phẩm đều treo tất. Nhiều bức chị vẽ đã lâu, mọi người thích, đã sở hữu và treo ở nhà, dù được nhắc, chị cũng không mượn lại để triển lãm lần này.

Đi sâu vào thế giới nội tâm trong tác phẩm của họa sĩ Hoàng Lan, có thể cảm nhận được chiều sâu ngôn ngữ, khát vọng ẩn giấu phía sau sự lặng lẽ, hy sinh đầy nhẫn nại, như những lúc khó khăn trong cuộc sống, ý nghĩ của chị luôn hướng về ngôi nhà nhỏ trong khu tập thể ở Nguyễn Công Trứ chị sống từ bé tận năm 27 tuổi. Hoàng Lan yêu không gian xưa cũ, không dứt khỏi niềm ưu tư, ám ảnh về nó. Chị tự nhận, điều này chị giống bố chị – một nghệ sĩ, cũng là một người lính trở về từ chiến trường Quảng Trị.

Ngôi nhà thấp thoáng ẩn hiện trong tranh chị. Đôi khi, chị mang góc nhìn của đứa bé, trong mùa đông mưa rét, trèo ra mái ngói cũ, để mưa táp vào mặt; những mùa hè rộn ràng hoa nắng cũng lại từ đó ngó xuống, không được nô đùa thỏa thích như bạn bè trang lứa, đành liệng chiếc máy bay giấy xuống mặt sân ẩn giấu bao mong chờ, thắc thỏm…