Quê hương luôn là nguồn cảm hứng sáng tạo vô tận của văn nghệ sĩ. Sự ngọt lành, yên bình của nơi “chôn rau cắt rốn” cùng với những điều giản dị, chân phương mộc mạc nuôi dưỡng vùng kí ức tuổi thơ tươi đẹp của mỗi người lớn lên. Nét đẹp này càng độc đáo hơn khi được thể hiện trên các tác phẩm hội hoạ, đặc biệt là tranh sơn mài. Đến với Triển lãm Mỹ thuật khu vực III Tây Bắc – Việt Bắc lần thứ 28 năm 2023, hoạ sĩ Nông Thị Thu Trang (hội viên Chi hội Mỹ thuật, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Cao Bằng) đã gửi đến triển lãm tác phẩm “Bản em” như gửi trọn nỗi niềm về quê hương Cao Bằng tươi đẹp.
Hoạ sĩ Nông Thị Thu Trang tốt nghiệp Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam. Hiện chị đang công tác tại Khoa Thiết kế Đồ hoạ, Trường Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung Ương.
Sinh ra tại Cao Bằng, nhưng lại lớn lên, học tập và làm việc dưới Hà Nội nên nỗi khắc khoải mong nhớ quê hương luôn hiện hữu trong tâm hồn của hoạ sĩ Nông Thị Thu Trang. Trong ký ức của chị, quê hương là những nếp nhà ngói âm dương (ngói máng), là bức tường nhà sàn chát bằng đất và rơm, là những hàng rào đá chạy dài trong kí ức, bất kể mùa nào cũng dễ dàng bắt gặp hình ảnh những người dân bản địa đi chăn thả gia súc, mà với Cao Bằng thì hình ảnh con bò, con ngựa thong dong gặm cỏ thân thuộc đến nỗi dễ dàng bắt gặp ở bất cứ con đường, hay bản làng nào. Nhưng ấn tượng nhất với Nông Thị Thu Trang vẫn là hình ảnh bản làng vào mùa xuân, khi những bông hoa lê, hoa mác cọt bung xoè trắng muốt trên những thân cành khẳng khiu. Nét đẹp tinh khôi, yên bình ấy càng trở nên nổi bật bởi những sắc chàm trên tà áo Tày, Nùng của bà con nơi đây. Có lẽ, bởi nỗi nhớ quê hương luôn thổn thức trong trái tim, sợ rằng một mai khung cảnh bình yên đó sẽ dần biến đổi hoặc không còn tồn tại bởi sự phát triển của xã hội nên hoạ sĩ Nông Thị Thu Trang đã sáng tạo nên tác phẩm “Bản em” như một nốt nhạc ký ức lưu giữ lại những gì đẹp nhất của quê hương.
Với tác phẩm “Bản em”, hoạ sĩ Nông Thị Thu Trang đã diễn tả một bản giao hưởng quê hương vào mùa xuân. Ấn tượng đầu tiên của bất cứ ai khi nhìn vào bức tranh chính là gam màu trời đỏ rực làm tôn nên những dặng dài từng dãy núi cao nối tiếp nhau. Ở vùng đất Cao Bằng, nơi được coi là phên dậu của Tổ quốc, người dân nơi đây sống chung với đá, coi đá như một vị thần. Chính vì thế, những hàng rào đá nơi đây đã đi vào tiềm thức của rất nhiều thế hệ những người sinh ra và lớn lên tại mảnh đất này. Dưới những dãy núi đá vôi cao sừng sững, từng nếp nhà tranh vách đất hiện lên rõ rệt với gam màu vàng cùng điểm nhấn là những mái ngói âm dương màu đỏ gạch. Xen kẽ giữa những nếp nhà ấy là từng chùm hoa lê trắng muốt đang độ trổ bông, loài hoa đặc trưng chỉ nở vào mùa xuân. Thấp thoáng giữa hàng rào đá, bóng dáng cô gái dân tộc Tày, Nùng trong sắc áo chàm truyền thống, màu áo chàm cùng với màu của hàng rào đá như hoà vào nhau, thể hiện nét rắn giỏi của người dân nơi đây. Gần đó có một chú ngựa đang thong thả gặm cỏ, trông dáng vẻ chú yên bình, khoan thai như chính khung cảnh bình dị của tổng thể bức tranh. Điểm độc đáo trong tranh sơn mài của hoạ sĩ Nông Thị Thu Trang nằm ở chỗ chẳng cần phải bộc lộ những điều quá lớn lao, chỉ từ những chân thành, giản dị nhất cũng đã reo vào lòng người những nhớ nhung, chân phương về một miền ký ức tuổi thơ của biết bao con người.
Chia sẻ về tên tác phẩm “Bản em”, hoạ sĩ Nông Thị Thu Trang cho biết: “Tôi sinh ra ở Cao Bằng nhưng lại xa quê học tập và làm việc. Dù lịch trình rất bận rộn nhưng năm nào tôi cũng sắp xếp trở về thăm quê hương. Với tôi những điều chân phương, bình dị từ quê hương đã khắc sâu vào trong tâm khảm, tôi sợ một mai này dưới sự phát triển không ngừng của đô thị hoá những khung cảnh thôn quê sẽ mất đi. Chính vì thế tôi sáng tác, tác phẩm “Bản em”, đặt tên tác phẩm là “Bản em” như một cách lưu trữ những kí ức đẹp nhất về quê hương cho riêng mình”.
Bén duyên với hội hoạ từ năm 2000, đến với nghệ thuật bằng cả tâm hồn, gợi và tả lại tuổi thơ với hình ảnh quê hương làm chủ đạo là nét độc đáo trong sáng tác của tác giả Nông Thị Thu Trang. Giống như một cánh chim mải miết bay giữa bầu trời nghệ thuật, mong rằng trong tương lai, hoạ sĩ Nông Thị Thu Trang sẽ có thêm nhiều tác phẩm nghệ thuật đặc sắc, độc đáo đóng góp chung vào sự phát triển của nền mỹ thuật tỉnh Cao Bằng cũng như nền mỹ thuật Việt Nam.
Nhân bài viết này, tôi cũng xin được gửi đến tác giả Nông Thị Thu Trang lời xin lỗi vì sự cố nhầm lẫn tên tác giả với tác phẩm “Bản em” trong bài viết “Dấu ấn mỹ thuật Việt Bắc- Tây Bắc” đăng trên Tạp chí Mỹ thuật số tháng 9-10 năm 2023. Chân thành xin lỗi các hội viên cũng như bạn đọc vì sự cố nhầm lẫn này.
Thủy Tiên
