Tháng 12 năm 2019 tại Nhà Đấu giá Chọn, 63 Hàm Long, Hà Nội đã khai mạc tuần lễ trưng bày và đấu giá các tác phẩm, đồng thời ra mắt sách chủ biên bởi hoạ sỹ Phạm Hà Hải do Nhà Xuất bản Mỹ thuật ấn hành với tên gọi “Một số gương mặt điển hình Viet Art Now 2019”.

Đây là một sự kiện mỹ thuật đánh dấu thành công nhiều khía cạnh trong công tác tổ chức, chất lượng mỹ thuật và tính xã hội hoá trong việc giới thiệu mỹ thuật đến với công chúng, đặc biệt “Viet Art Now” xuất phát là một trang mạng nghệ thuật được sáng lập và điều hành mới từ năm 2016 bởi ba hoạ sỹ Phạm An Hải, Phạm Hà Hải và Phạm Bình Chương.

Khởi đầu từ ý tưởng của các hoạ sỹ sáng lập “Viet Art Now”, một dự án mỹ thuật bao gồm vận động sáng tác, trưng bày và tổ chức đấu giá các tác phẩm mỹ thuật đã có sự hưởng ứng của đông đảo các hoạ sỹ trong cả nước. Hai đối tác tài trợ chính là Nhà Đấu giá Chọn’s và tổ chức Local Art đã đồng hành chặt chẽ tạo nên cuộc trưng bày và ấn phẩm “Một số gương mặt điển hình Viet Art Now 2019”.

Triển lãm trưng bày giới thiệu 69 tác phẩm chọn lọc từ gần hai trăm tác phẩm gửi đến bao gồm hội hoạ và đồ hoạ bởi 64 tác giả đến từ Hà Nội và nhiểu địa phương trong cả nước. Các tác phẩm có đề tài phong phú, chất lượng chuyên môn cao và phản ánh khá rõ nét gương mặt các tác giả. Đông đảo nhất trong kỳ này là lực lượng 7x và 8x, điều này cũng phản ánh đúng thực tế bình diện cả nước. Các tác phẩm đều cho thấy sự tìm tòi, sự đa dạng về đối tượng nghiên cứu cũng như kỹ thuật thể hiện và tạo ra những điều mới mẻ. Ngoài ba gương mặt sáng lập và quản trị trang là Phạm An Hải, Phạm Hà Hải, Phạm Bình Chương thì có rất nhiều tác giả đang có sáng tác dồi dào như Thành Chương, Đoàn Xuân Tặng, Vũ Ngọc Vĩnh, Hà Phước Duy, Nguyễn Nghĩa Cương, Nguyễn Thế Dung, Đặng Hữu, Nguyễn Văn Đức, Nguyễn Trường Linh, Tạ Đình Khiêm, Lê Anh Quân,… cùng những gương mặt đang bộc lộ cá tính sáng tạo riêng biệt như Khổng Đỗ Duy, Trần Thị Thu, Nguyễn Dương Đính, Lương Trung, Nguyễn Lê Anh, Khúc Đình Dương, Nguyễn Đinh Duy Quyền, Phạm Văn Trọng, Trần Hoàng Hải Yến… và rất nhiều các tác giả khác được chọn lọc giới thiệu năm nay đều đang nổi lên với những kết quả lao động nghiêm túc và sáng giá…

Các tác phẩm được trưng bày trong hai tầng, chiếm toàn bộ không gian với diện tích 400 m2 của Nhà Đấu giá, trưng bày trang trọng, hệ thống ánh sáng tốt cho tác phẩm. Nhà Đấu giá Nghệ thuật Chọn’s đã thực sự khẳng định tâm huyết của mình vào công cuộc đầu tư kinh doanh trong môi trường nghệ thuật. Cơ sở vật chất tiêu chuẩn cao, hệ thống làm việc chuyên nghiệp và những cam kết khuyến tạo môi trường hỗ trợ mỹ thuật đương đại là những điều kiện thích hợp và quan trọng cho một sự hợp tác có hiệu quả. Các tác phẩm mỹ thuật đã được giới thiệu đến công chúng đầy đủ cả trên phương diện trưng bày cũng như các kênh truyền thông đã đưa tới công chúng đầy đủ trải nghiệm cũng như thông tin về sự kiện và các tác phẩm. Local Art là một tổ chức mới thành lập 2019 nhưng cũng ngay lập tức tham gia mạnh mẽ vào các hoạt động mỹ thuật lớn tại Hà Nội bằng sự hỗ trợ tài chính cũng như phát triển hạ tầng số về mỹ thuật. Đây là những biểu hiện quý báu trong quá trình hoàn chỉnh một hệ sinh thái mỹ thuật và là nền tảng cho một thị trường mỹ thuật nội địa.

Việt Nam đang thực sự hình thành ngày một đầy đủ và rõ rệt hơn cả là sự nhận thức về các khái niệm thị trường và tính chuyên nghiệp. Sự đánh giá phiến diện và sơ sài khi phân định tranh thị trường và tranh nghệ thuật cơ hồ rằng là một cách nói thiếu chính xác và không thoả đáng. Thực tế chỉ ra rằng toàn bộ hệ sinh thái mỹ thuật là môi trường mà ở đó chịu sự tác động của thị trường đặc thù do chính nó tạo ra, điều khác nhau quan trọng ở chỗ các cấp độ mà thôi, hay nói cụ thể hơn như lời Nhà phê bình Mỹ thuật Phan Cẩm Thượng phát biểu trong Lễ Khai mạc sự kiện này có một ý rằng các tranh ấy “hướng tới phân khúc bảo tàng, sở thích hay sưu tập” mà thôi! Một khía cạnh khác về sự chuyên nghiệp cần nói đến là từ khâu sáng tác của nghệ sỹ cần rõ ràng hơn công việc của mình trong các hoạt động sáng tạo cá nhân và cả ý thức đưa tác phẩm của mình đến với công chúng theo cách nào, vấn đề này Nhà phê bình Mỹ thuật Phan Cẩm Thượng cũng kết luận với ý rằng khi hoạ sỹ thực sự đẩy cao chất lượng sáng tác của mình thì khi ấy các tác phẩm giá trị cao tự động có được một thang giá cao trong thị trường…

Trong giới hạn nhất định, trưng bày chưa thể mở rộng hơn và thậm chí còn là thiếu sót khi chưa có đủ những gương mặt sáng giá khác cũng như thiếu những loại hình khác trong bối cảnh mỹ thuật Việt Nam hiện nay, hy vọng trong thời gian tới cần những nỗ lực khác nữa để mang tới công chúng cái nhìn tổng thể và sâu sắc hơn. Việc trưng bày tập hợp các tác phẩm của số đông các tác giả đương thời tại không gian của Nhà Đấu giá là điều ít xảy ra, tạo ra sự đa dạng trong việc đưa nghệ thuật đương đại đến gần hơn với công chúng và các Nhà Sưu tập. Điều đáng vui mừng là Nhà Đấu giá Chọn’s chính thức xây dựng một kế hoạch thường niên cho các phiên đấu giá Mùa Xuân cho mỹ thuật đương đại và bắt đầu từ tháng 12/2019 với những tác phẩm tuyển chọn từ cuộc trưng bày này.

Trong bối cảnh hội nhập và thời đại 4.0, nếu không bàn về mặt trái của internet thì lợi thế xoá bỏ giới hạn không gian và thời gian là một điều tuyệt vời cho việc giới thiệu tác phẩm hay công việc sáng tác của hoạ sỹ. Song, thưởng thức tác phẩm trọn vẹn nhất vẫn là đối diện với chúng, đó là lý do Viet Art Now luôn cố gắng để thực hiện các cuộc trưng bày thường niên vinh danh các nghệ sỹ điển hình của trang trong từng năm đến với công chúng. Mặt khác, tận dụng giao diện mạng xã hội, Viet Art Now triển khai trên trang mạng của mình phiên đấu giá online cho toàn bộ các tác phẩm. Đây là kỳ đấu giá online lần thứ 3 nhằm nỗ lực là cầu nối công chúng, các Nhà Sưu tập đến với những sáng tác mới nhất, hoạt động này phù hợp hoàn cảnh xu hướng thương mại điện tử. Tầm nhìn về một hệ sinh thái mỹ thuật hoàn chỉnh, tương đồng với các nước trong khu vực và trên thế giới là một việc làm lớn, nhiều việc và cần nỗ lực từ nhiều thành phần trong xã hội trong nhiều năm, đòi hỏi từ khâu đào tạo, các hệ thống trung gian như phê bình; môi giới, kinh doanh nghệ thuật và hơn cả là chính sách về công nghiệp Văn hoá cần được thực hiện một cách thực chất, tương xứng với đòi hỏi của bối cảnh hội nhập. Cuối cùng, vẫn phải nói đến chất lượng sáng tác của người nghệ sỹ, đó là nơi bắt đầu của tất cả.

Dự án mỹ thuật “Một số gương mặt điển hình Viet Art Now 2019” được khởi động vào mùa hạ và khép lại vào thềm Xuân 2019 chỉ là một trong số các hoạt động nghệ thuật đang diễn ra sôi nổi trong cả nước. Trong nỗ lực của mình, đây là năm đầu tiên Viet Art Now đã thực hiện trọn vẹn dự án mỹ thuật với cả ba hoạt động bao gồm: trưng bày tác phẩm, ra mắt sách và tổ chức đấu giá các tác phẩm. Trong tương lai, Viet Art Now sẽ tiếp tục cố gắng thực hiện thường niên với quy mô lớn hơn và sáng tạo hơn trong mục tiêu giới thiệu các gương mặt mới, sáng tác mới cũng như vinh danh các tác giả./.

Phạm Hà Hải