Tranh vẽ chuột của Nguyễn Tư Nghiêm

Đề tài “con giống” thực ra xuất phát từ một ghi chép của Nguyễn Tư Nghiêm trước bức chạm gỗ cổ “Mèo ngoạm cá” ở đình Bình Lục, Đông Triều, Quảng Ninh, những năm 1955 – 1956. Như vậy, ông đã bắt đầu vẽ con giống đầu tiên từ con mèo, và bởi vậy, con giống thứ hai mà ông vẽ rất có thể là con chuột. Trong số 12 con vật trên hoàng đạo, có lẽ Nguyễn Tư Nghiêm vẽ rồng nhiều nhất, sau đến dê, chó, gà, ngựa, hổ, mèo, ít hơn là lợn, khỉ, chuột, rắn, mà trâu là ít nhất.

NGUYỄN TƯ NGHIÊM (1918-2016) – Năm con chuột (Bính Tý). 1996. Bột màu. 54x77cm. Sưu tập Nguyễn Thu Giang

Theo như Nguyễn Tư Nghiêm nói, chỉ sau cuộc triển lãm tranh con giống của ông vào năm 1988 (Mậu Thìn), ông mới có ý thức rõ rệt về “lục thập hoa giáp” và bắt đầu đưa các con giống vào một hệ thống liên hoàn, vẽ năm nào thì lấy con vật năm ấy làm chủ, và đặt nó ở vị trí trung tâm bức tranh, chẳng hạn như bức “Bính Tý 1996” ở đây.

Riêng vẽ chuột, về mặt tạo hình, Nguyễn Tư Nghiêm có cách xử lý rất hay, ông thường phối hợp cả nét dương lẫn nét âm, như để thể hiện tính cách “chui lủi” của chúng, và vì hình của chúng nhỏ, lại ít đặc tính hấp dẫn, nên ông cũng hay đưa vào bố cục những đường thẳng giống như nguyên lý liên kết tạo sự nổi bật bằng các trực tuyến dài trong kiến trúc và hội họa hiện đại.

Từ học thuyết Đông Y, đặc biệt qua các cuốn sách của Hải Thượng Lãn Ông, Nguyễn Tư Nghiêm cũng đã tìm ra màu bản thân (không phải màu vật chất) của con chuột, giống như con lợn, là màu đen, tượng trưng cho khí lạnh, mùa đông, khác với hổ mèo màu xanh tượng trưng cho mộc khí, hoặc rắn đỏ, dê vàng, khỉ trắng, vân vân.

Nếu người ta thường cho rằng có một số con vật vẽ rất khó, trong đó có chuột, thì bằng tài năng siêu việt của mình, với Nguyễn Tư Nghiêm thì không có gì là không có thể. Cho dù vẽ chuột không nhiều lắm, nhưng có thể nói, tranh chuột của Nguyễn Tư Nghiêm vẫn là mảng tranh đẹp và sống động bậc nhất trong các mảng tranh vẽ các con vật khác của ông.

Hà Thái Hà 

 

 

Tin cùng chuyên mục

Chiêm ngưỡng linh vật năm Tỵ trong mỹ thuật

Mỗi dịp đón Tết cổ truyền dân tộc, các triển lãm mỹ thuật với chủ đề con giáp của năm luôn thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng cũng như cộng đồng nghệ sĩ. Tại Hà Nội, các...

Bàn tay tài hoa ‘thổi hồn’ cho gốm, gỗ

“Còn sức khỏe, tôi nguyện được vẽ cho quê hương, vùng miền đất Tổ; được đắm chìm với tâm hồn dân tộc Việt qua các tác phẩm điêu khắc – không chỉ mang hơi thở đời sống đương...

Nhà điêu khắc Triệu Tiến Công: Người tạc hồn cho gỗ

Trong nghệ thuật điêu khắc, yếu tố đầu tiên là chất tạo hình có sự chuyển động của cách thức tạo khối mà người nghệ nhân phải “tìm hình, tìm khối” một cách mạch lạc. Đối với anh,...

Anh giáo làng đam mê điêu khắc

Học ngành sư phạm, về quê làm giáo viên “trường làng”, nhưng anh Triệu Tiến Công (Phú Thọ) vẫn đam mê điêu khắc. Anh đang cần mẫn làm trăm bức điêu khắc gỗ để hướng đến một triển lãm...

Triệu Tiến Công con người của kiến tạo

Nói đến nhà điêu khắc Triệu Tiến Công là nói đến con người của kiến tạo, anh là họa sỹ, nghệ nhân, nhà điêu khắc, thầy giáo luôn dẫn lửa của môn học mỹ thuật bằng trải nghiệm và vốn...

Có thể bạn quan tâm

Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm tổ chức triển lãm kỷ niệm 70 chiến thắng Điện Biên Phủ

Triển lãm kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2024) do Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm tổ chức tại Nhà triển lãm 29 Hàng Bài, Hoàn Kiếm,...

Mạn đàm nghệ thuật bìa sách Việt Nam 2022

  Theo báo vietnamnet công bố thì năm 2020 đã có 410 triệu bản sách được phát hành với 33.000 đầu sách, và doanh thu đạt 2.700 tỷ đồng. Nếu tính nhiều năm qua cộng lại, thì số lượng phải...

TRANH VẼ THIẾU NỮ CỦA TRẦN ĐÔNG LƯƠNG

  Jean Carzou, một họa sĩ Pháp nổi tiếng, đã từng nói: Những quả táo của Cézanne, cho dù có kỳ lạ đến đâu thì cũng không thể sánh nổi với mấy người “đi tuần đêm” của Rembrandt –...

Hội họa của Lê Phổ: Từ Hà Nội tới Paris

Lê Phổ (1907 – 2001), tốt nghiệp khóa I Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (l’École des Beaux-Arts d’Indochine), hiện là một trong những danh họa Việt được nhắc tới nhiều nhất trên...

Hội An đa sắc trong tranh

Thành phố Hội An (Quảng Nam) vừa công bố gia nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo toàn cầu của UNESCO. Kết thúc năm cũ và chào đón năm mới 2024, từng góc nhỏ ở phố cổ Hội An được bốn...

BÀN VỀ HỆ SINH THÁI DUYÊN HẢI TRÊN TRỐNG ĐỒNG ĐÔNG SƠN (PHẦN MỘT)

  Bài thứ nhất: TRẢ LẠI TÊN CHO ẾCH Cho đến nay, sau hàng nghìn năm, nghệ thuật Đông Sơn vẫn làm chúng ta say mê, khâm phục và chứa đựng rất nhiều bí ẩn. Có rất nhiều loài động vật...