“Mưỡu” mạch ngầm văn hóa trong nghệ thuật Hội họa – Sắp đặt – Trình diễn

Chiều 19/1/2025 tại Trung tâm giao lưu văn hóa phố cổ Hà Nội (22 Hàng Buồm, Hoàn Kiếm, Hà Nội) đã diễn ra sự kiện triển lãm hội họa sắp đặt cùng nghệ thuật trình diễn “Mưỡu” của họa sĩ Thu Trần và nghệ sĩ Tây Phong. Công chúng thủ đô và cùng giới văn nghệ sĩ được thưởng lãm sự kết hợp mới mẻ, bứt phá trong nghệ thuật sắp đặt vô cùng tinh tế và “lạ” của 2 nghệ sĩ.

Họa sĩ Thu Trần (bên phải) và nghệ sĩ Tây Phong (bên trái).

Triển Lãm “Mưỡu” truyền tải nét đẹp văn hoá truyền thống thông qua hội họa gói gọn cảm xúc trong ngôn ngữ thi ca là những bài ca trù của người xưa dội về, như nhắc nhớ đến tiếng lòng của người nghệ sĩ tâm tròn vẹn với nghệ thuật, qua đó trải lòng mình và thấu cảm, vuợt ra khỏi quy tắc và giới hạn của tầm nhìn. Đạo tâm như lối mở ra một chân trời mới mang năng luợng từ nghệ thuật gửi trao, mạch ngầm văn hóa mang tới đời sống một diện mạo mới trong cảm thụ mỹ thuật đương đại. Sự kết hợp hội họa sắp đặt trong không gian vô cùng tinh tế với những dải lụa mềm hoà sắc trắng hồng uyển chuyển, những nhát vẽ nhanh và mạnh mẽ phù hoạ bổ trợ giăng mắc với ô tạo hình xuyên sáng tầng tầng lớp lớp giao thoa, tầng không thêm rộng mở, âm vang dội về là cung bậc của nhịp phách hóa giải. Trọn vẹn thân tâm mà hoạ nên bức tranh tổng hoà cảm xúc, gửi gắm trong không gian nghệ thuật trình diễn.

“Mưỡu” trưng bày 35 tác phẩm trên chất liệu giấy dứa và giấy dó thô sần. Hai chất liệu kết hợp với nhau vừa có độ nhám và là giấy làm thủ công từ tự nhiên, bền màu sắp đặt cùng 3 cụm tác phẩm ấn tượng từ lụa, trông như khối kén tơ tằm lớn nơi mà nghệ sĩ gói ghém nỗi chất chứa, cất giữ những câu chuyện nghệ thuật, giờ như nhả ra những dòng cảm xúc là khối tơ lòng mà họa sĩ Thu Trần cùng nghệ sĩ Tây Phong yêu “Ca Trù” sáng tác thơ ca, hội họa sẻ chia với người thưởng lãm thông qua hai loại hình nghệ thuật là: Hội hoạ – Sắp đặt và nghệ thuật trình diễn.

Đây là dẫn chứng và những trích dẫn từ 2 nghệ sĩ về ý nghĩa của “Mưỡu”:

Từ “Mưỡu” phản ánh nhiều khía cạnh văn hóa, đời sống của người Việt từ xưa đến nay. Nó không chỉ là thuật ngữ đơn thuần mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa, tín ngưỡng sâu sắc của dân tộc. Ngoài ý nghĩa như một phần hình thức ca Trù, loại hình nghệ thuật độc đáo của Việt Nam và thế giới.

 Từ “Mưỡu” còn có thêm những ngữ nghĩa nữa như trong thuật điêu khắc cổ từ “Mưỡu” chỉ khuôn mẫu, khuôn, những hoa văn, họa tiết trang trí khắc gỗ truyền thống trong văn hóa làng nghề, “Mưỡu nghề” chỉ bí quyết, khuôn phép của nghề, cách thức truyền nghề từ đời này sang đời khác. Trong ngữ cảnh sinh hoạt:

“Ăn mưỡu”, “Làm mưỡu” có nghĩa là bắt chước làm mẫu, làm gương

“Giữ mưỡu” tức là giữ nề nếp, phép tắc

“Giữ mưỡu” còn có nghĩa là giữ thể diện…

Với chỉ chừng đó thôi có lẽ Muỡu quá đủ để cho một triển lãm, hơn thế nữa tôi tìm thấy một mạch ngầm văn hóa, một cách ấn tượng, Mưỡu thể hiện con đường nghệ thuật, thiên biến vạn hóa, vừa có thể tự do phóng khoáng, vừa có thể đạt tới mức xưng tụng, tán thán với đầy đủ sự kính cẩn trang nghiêm.

Gửi thông điệp và những cảm nhận sâu sắc về “Mưỡu”, hoạ sĩ Lương Xuân Đoàn – Chủ tịch Hội mỹ thuật Việt Nam chia sẻ:

 Lời cứ thả lời, khó biết…

Riêng Thu Trần nặng nợ, nặng duyên với thượng ngàn nên cách kể lể cũng khác. Thu cứ ngang ngửa phá cách chẳng giống ai. Lụa dài dăng mắc, khoét thủng hay len lỏi cài đặt như nhịp phách giữa cây cỏ thiên nhiên như muốn thả vào một cách nhìn khác, nghĩ khác, nói khác để trêu ngươi thị giác của bất kỳ ai.

Người của vài trăm năm trước, vẫn như là người của bây giờ, sướng khổ tủy nghiệp phận mà theo. Giọng ca nương văng vẳng, ngân vọng tiếng Ca Trù xuyên thế kỷ. Nhịp phách nào ai lẳng lặng đợi ai. Tiên nữ vẫn dâng hoa trên cánh đồng trời, mặc các cô gái làng nô đùa chọc ghẹo nhau trên những đầm sen từ ngày xửa, ngày xưa. Lạ thế…

Thả ngọn bút mềm trên đĩa màu muôn sắc. Lá tím, nụ biếc, hoa xanh. Thu Trần giăng bẫy, thả lạt mềm níu chặt bạn và tôi vào trò chơi trốn tìm, a dua với bầy con nít khúc khích đồng dao. Mặt sông vẫn phẳng lặng như mặt gương trong, khoe mắt biếc ghẹo người. Ngữ điệu thả sức mà vui đùa trên mặt giấy, mặt vải.

Thu Trần là vậy. Cười đấy, khóc đấy, nghịch ngợm trêu ghẹo cả người già lẫn trẻ con chẳng tha ai. Vải hay lụa hay giấy cứ buông dài, càng đáo để, càng tự do mà thả bút giữa hình và sắc…

Triển lãm như thay lời tri ân tới cộng đồng yêu nghệ thuật về một không gian hiếm thấy, sâu sắc về văn hoá về nhân sinh, rồi ai cũng tìm về miền an lạc, giá trị còn mãi là mang lại gì cho cộng đồng một đời sống nghệ thuật đúng nghĩa.

Triển lãm trình diễn “Mưỡu” từ ngày 19/1 – 10/2 tại Trung tâm giao lưu văn hóa phố cổ Hà Nội (22 Hàng Buồm, Hoàn Kiếm, Hà Nội)

Lê Thu Huyền

Tin cùng chuyên mục

Chiêm ngưỡng linh vật năm Tỵ trong mỹ thuật

Mỗi dịp đón Tết cổ truyền dân tộc, các triển lãm mỹ thuật với chủ đề con giáp của năm luôn thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng cũng như cộng đồng nghệ sĩ. Tại Hà Nội, các...

Khai mạc triển lãm mỹ thuật Mừng Đảng, Mừng Xuân Ất Tỵ – 2025

Sáng 23/1, tại nhà triển lãm mỹ thuật Hội Mỹ Thuật Việt Nam đã diễn ra sự kiện khai mạc triển lãm mỹ thuật mừng Đảng, mừng Xuân Ất Tỵ 2025. Đây là hoạt động thường niên do Hội Mỹ...

Họa sỹ, nhà Thư pháp Trần Quốc Hưng với tranh nghệ thuật sơn mài đương đại-tạo giá trị nghệ thuật mới tiếp nối những giá trị truyền thống

  Từ những kỹ thuật của dòng tranh sơn mài truyền thống, với những chất liệu hoàn toàn tự nhiên, sau 3 năm nghiên cứu, tìm tòi, Họa sỹ, nhà Thư pháp Trần Quốc Hưng đã ra mắt những tác...

Hội Mỹ thuật Việt Nam trao giải thưởng, kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp mỹ thuật Việt Nam” năm 2024

Sáng ngày 16/01, tại nhà triển lãm mỹ thuật 16 Ngô Quyền, Hội Mỹ thuật Việt Nam đã tổ chức Lễ trao giải thưởng và trao tặng Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp mỹ thuật Việt Nam” năm...

Triển lãm “Bữa tiệc ánh sáng” – Hành trình nghệ thuật của hoạ sĩ Julia Oh

Chiều ngày 8/1/2025 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, triển lãm “Bữa tiệc ánh sáng” của nữ họa sĩ Hàn Quốc Julia Oh chính thức khai mạc, mang đến một không gian tràn ngập ánh sáng, cảm xúc và...

Có thể bạn quan tâm

Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm tổ chức triển lãm kỷ niệm 70 chiến thắng Điện Biên Phủ

Triển lãm kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2024) do Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm tổ chức tại Nhà triển lãm 29 Hàng Bài, Hoàn Kiếm,...

PHÓ GIÁO SƯ, HỌA SĨ VŨ GIÁNG HƯƠNG

  Phó Giáo sư, Nhà giáo Ưu tú, Họa sĩ Vũ Giáng Hương sinh ngày 23 tháng 1 năm 1930 tại Hà Nội (theo gia đình, bà sinh ngày 23 tháng 1 năm 1929). Quê ở xã Đông Cao, huyện Gia Lương, tỉnh Bắc Ninh. Họa...

TRIỂN LÃM ĐỒ HỌA, ĐIÊU KHẮC, MỸ THUẬT ỨNG DỤNG KHU VỰC I HÀ NỘI LẦN THỨ 25 NĂM 2020

Triển lãm không khai mạc chỉ trưng bày và chấm giải thưởng tại Nhà Triển lãm Mỹ thuật 16 Ngô quyền, Hà Nội. Triển lãm bao gồm 103 tác phẩm của 93 tác giả của cả ba ngành Đồ họa, Điêu khắc,...

BA BỨC TRANH TRONG DINH ĐỘC LẬP

  Khách đến Dinh Độc Lập để tham quan dễ nhận ra rằng đến đây không chỉ để xem và hiểu về một tòa nhà làm việc của chính quyền chế độ cũ, mà còn có dịp ngắm nghía một công trình...

Tiễn biệt họa sĩ Mai Long: Họa sĩ vẽ lụa tài năng của khóa kháng chiến

Họa sĩ Mai Long, người nghệ sĩ đa tài của khoá Kháng chiến vừa từ giã cõi trần ngày 21/07/2024. Ông để lại cho cuộc đời một di sản nghệ thuật quý giá, từ tranh lụa đầy chất thơ tới những...

Tác phẩm đạt Giải vàng Hạng mục Nghệ sĩ thành danh của UOB Painting of the Year Việt Nam (2023).

HỌA CHÚNG SINH #1 – Nghệ sĩ Phạm Trần Việt Nam Tác phẩm đạt Giải vàng Hạng mục Nghệ sĩ thành danh của UOB Painting of the Year Việt Nam (2023). Giải thưởng này đang được tổ chức năm thứ hai...