SƠN TRÚC – NGƯỜI PHỤ NỮ SÁNG TẠO

 

Trong thế hệ của mình, có thể nói, Sơn Trúc là một trong những họa sĩ sớm có tên tuổi và sớm tìm ra được một tiếng nói riêng, một con đường đi riêng, là mình nhưng không hề lạc lõng, lập dị giữa thời cuộc.

Một số họa sĩ như Phạm Tăng, Lê Bá Đảng, Quang Phòng, Mai Văn Hiến, lúc sinh thời, rất thích tranh Sơn Trúc. Có lần có người chê tranh Sơn Trúc, ông Quang Phòng bảo ngay: “Chê thì cứ chê. Dẫu sao cũng vẫn là Sơn Trúc. Cứ bằng được Sơn Trúc đi đã”…

Về Sơn Trúc, nhà văn Tào Mạt đã có hai câu thơ hay:

Trúc ngọc non sâu tự biết reo

Gió đời muốn hát cũng không theo

Năm 1993, Sơn Trúc đã có triển lãm cá nhân tại Paris, một trong những triển lãm thuộc thời kỳ đầu tiên của các họa sĩ Việt Nam trên đất Pháp sau chiến tranh. Ngày ấy mọi chuyện khó hơn bây giờ nhiều.

 

SƠN TRÚC – Thiếu nữ với hoa sen. 1983. Sơn mài

***

Sơn Trúc vẽ hình rất mới mà sinh động, lại có thêm vẻ tươi tắn, dí dỏm, nhất là khi chị vẽ trẻ thơ. Với chị, đơn giản không bao giờ đồng nghĩa với duy lý, khái niệm hóa. Đường nét – phương tiện biểu hiện chủ đạo của Sơn Trúc – nhìn tưởng “trơn tru”, nhưng kỳ thực luôn luôn có sự nồng hậu và độ vi tế của cảm xúc khởi nguồn từ quan sát.

Tranh Sơn Trúc làm gợi nhớ đến Matisse, các tác phẩm sơn mài của chị như được tạo ra bởi một hình thái đã tiến gần đến “hội họa kiến trúc” (peinture architecturale), hướng tới một thứ cân bằng về đường nét, hình diện bằng cảm xúc bay bổng.

SƠN TRÚC – Chân dung cụ Nguyễn Sơn Hà, doanh nhân yêu nước. 1972. Sơn dầu

 

SƠN TRÚC- Chân dung nhà thơ Nguyễn Quang Thiều. 2000. Chì than

 

SƠN TRÚC – Sự tồn tại-Vũ trụ. 1989. Sơn mài

 

SƠN TRÚC – Tuổi trẻ. 2006. Sơn mài

Từ những hình tượng phổ cập, quen thuộc (thiếu nữ, thiếu nữ áo dài, thiếu nữ khỏa thân, trẻ em chơi), Sơn Trúc mở ra những không gian hồi tưởng, ẩn hiện các mô-típ đặc trưng giai thoại (vịnh Hạ Long, cây cổ thụ, kiến trúc cổ, các mẫu biểu tượng Á Đông), thêu dệt nên những cảnh tượng huyền diệu, thể hiện niềm tự hào về quá khứ và hiện tại của dân tộc, lòng tin vào tương lai – một điệu trầm của niềm vui sống.

Ngoài sơn mài, sơn dầu, lụa, Sơn Trúc còn kiên trì thực nghiệm trong nhiều năm kỹ thuật cắt giấy màu (bộ tranh “Sự tồn tại”). Đây cũng là một mảng tranh rất đáng chú ý của Sơn Trúc nhằm kết hợp tinh thần hiện đại với những suy tư khúc chiết và sâu thẳm về truyền thống. Mới-Cũ ở đây dường như không còn làm người xem bận tâm, chỉ bị cuốn vào thế giới nội tâm đầy sức hút của Sơn Trúc.

Cảm nhận toàn bộ trước nghệ thuật của Sơn Trúc là cảm nhận trước một cái đẹp độc đáo. Có những cái đẹp thiếu tính độc đáo, vì nó còn thiếu tính sáng tạo.

Hà Thái Hà 

 

Tin cùng chuyên mục

Triển lãm gốm “Dáng xuân 2025 – Bắc Nam hội tụ”

Nơi tinh hoa gốm Việt hội tụ – Nơi đam mê thăng...

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tiếp nhận tác phẩm “Chân dung họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung” của gia đình nhà điêu khắc Trần Tuy trao tặng

Sáng ngày 13 tháng 2 năm 2025, tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, đã diễn ra buổi lễ tiếp nhận tác phẩm “Chân dung họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung” do gia đình nhà điêu khắc Trần Tuy trao tặng. Đây là...

Chiêm ngưỡng linh vật năm Tỵ trong mỹ thuật

Mỗi dịp đón Tết cổ truyền dân tộc, các triển lãm mỹ thuật với chủ đề con giáp của năm luôn thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng cũng như cộng đồng nghệ sĩ. Tại Hà Nội, các...

Khai mạc triển lãm mỹ thuật Mừng Đảng, Mừng Xuân Ất Tỵ – 2025

Sáng 23/1, tại nhà triển lãm mỹ thuật Hội Mỹ Thuật Việt Nam đã diễn ra sự kiện khai mạc triển lãm mỹ thuật mừng Đảng, mừng Xuân Ất Tỵ 2025. Đây là hoạt động thường niên do Hội Mỹ...

“Mưỡu” mạch ngầm văn hóa trong nghệ thuật Hội họa – Sắp đặt – Trình diễn

Chiều 19/1/2025 tại Trung tâm giao lưu văn hóa phố cổ Hà Nội (22 Hàng Buồm, Hoàn Kiếm, Hà Nội) đã diễn ra sự kiện triển lãm hội họa sắp đặt cùng nghệ thuật trình diễn “Mưỡu” của...

Có thể bạn quan tâm

Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm tổ chức triển lãm kỷ niệm 70 chiến thắng Điện Biên Phủ

Triển lãm kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2024) do Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm tổ chức tại Nhà triển lãm 29 Hàng Bài, Hoàn Kiếm,...

KHO TÀNG ẨN GIẤU CHƯA TỪNG ĐƯỢC CÔNG BỐ CỦA HỌA SĨ PHAN KẾ AN

  Họa sĩ Phan Kế An (1923-2018) quê ở thôn Mông Phụ, xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, còn được nhiều người biết đến với bút danh Phan Kích. Ông từng học tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông...

Khánh thành tượng nghệ thuật Cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn

TTH.VN – Chiều 28/2, tại Công viên Trịnh Công Sơn, phường Gia Hội, UBND TP. Huế tổ chức lễ khánh thành tượng nghệ thuật Cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và chương trình biểu diễn nhạc Trịnh Công...

CÁC TÁC PHẨM QUAN TRỌNG VÀ ĐỘC NHẤT CỦA CÁC HỌA SĨ CHÂU Á BÁN ĐẤU GIÁ NGÀY 30 THÁNG 11

  Paris – ngày 12 tháng 11 – Nhân cuộc đấu giá lần thứ 27 dành riêng cho các họa sĩ châu Á đến Pháp vào đầu thế kỷ XX, nhà đấu giá Aguttes đã tập hợp một loạt các tác phẩm chưa...

QUÊ HƯƠNG DIỄM ẢO CỦA LOAN DE FONTBRUNE

Một buổi chiều tháng 3 năm 1994, có một thiếu phụ đến gõ cửa căn nhà gỗ của ông Vương Hồng Sển trên đường  Nguyễn Thiện Thuật quận Bình Thạnh. Ngôi nhà gỗ lúc ấy còn rất đẹp, được...

Ban Thường vụ Hội Mỹ thuật Việt Nam thăm và chúc mừng Tạp chí Mỹ thuật nhân kỷ niệm 99 năm Ngày báo chí Cách mạng Việt Nam

Sáng ngày 21/6/2024, Ban Thường vụ Hội Mỹ thuật Việt Nam gồm Chủ tịch, họa sĩ Luơng Xuân Đoàn; Phó Chủ tịch Thường trực Mai Thị Ngọc Oanh cùng lãnh đạo các đơn vị, cơ quan trực thuộc đã...