Chạm tới cõi thiền – Nghệ thuật tạo hình đa tầng của Phạm Hà Hải

Họa sĩ Phạm Hà Hải sinh năm 1974 tại Hà Nội, tốt nghiệp cử nhân khoa hội họa năm 1997 và thạc sĩ Mỹ thuật tạo hình chuyên ngành Hội họa năm 2005 tại Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam. Anh được biết tới là một họa sĩ kiên trì sáng tác với cảm hứng thiên nhiên phương Đông.

Họa sĩ Phạm Hà Hải 

Định hình phong cách từ sớm, Phạm Hà Hải gắn mình với dòng tranh trừu tượng biểu hiện. Anh là một trong số những họa sĩ đương đại diễn tả sự vật gần gũi trong đời sống, diễn dịch bằng hệ thống tín hiệu, dẫn người xem tiến vào một cõi tĩnh lặng và thiền tịnh. Phạm Hà Hải từng nhận giải thưởng danh dự tại Hội nghị triển lãm châu Á Philip Morris hai năm liên tiếp (1998, 1999) và huy chương đồng tại triển lãm Mỹ thuật Việt Nam năm 2015.

Phạm Hà Hải – Sen sớm, 2023, vàng lá và acrylic trên toan

Một trong những hình ảnh thường được bắt gặp trong các sáng tác của anh là hoa sen – đối tượng mang nét tinh khiết, truyền thống và cũng chan chứa nhiều tâm tư. Phạm Hà Hải từng say mê tái tạo lại cảm thức, hiện thực sâu thẳm trong hình hài một loài hoa, tiến ra vùng biên của trừu tượng và gợi lên tính liên tưởng đa chiều. Về sau anh gắn mình với câu chuyện hình và bóng di sản, với sông Hồng và cả những hình ảnh mang tính biểu tượng mạnh khác. Với những đối tượng ấy, bên trong vỏ bọc của hình ảnh là âm cảnh, tâm cảnh hay một phong cảnh nào khác? Đó mới là cái cốt lõi mà anh hằng đi tìm kiếm.

Phạm Hà Hải – Bóng gốm #7, 2017, lá bạc và acrylic trên toan. 25 x 30 cm

Đặc biệt, trên tiến trình tìm kiếm một thẩm mỹ thỏa mãn nội tâm, họa sĩ đã khai mở kỹ thuật mài acrylic nhiều lớp trên toan, biến nó trở thành dấu ấn riêng chỉ mình anh có. Cách làm này rẽ lối, đề cao khả năng biểu đạt cũng như yếu tố thẩm mỹ của chất liệu acrylic, nuôi dưỡng cảm xúc và tính kết nối của tác phẩm.

Phạm Hà Hải – Rung động thiên nhiên #12, 2023, acrylic trên giấy Giang, 30 x 25 cm

Xem hệ thống sáng tác hội hoạ với kỹ thuật mài acrylic trên toan vải, tranh giấy Giang và gốm của anh thì sẽ thấy sự thống nhất và đa dạng. Ngày nay người ta thấy phảng phất mỹ cảm gốm trên bức hoạ và ngược lại thấy thẩm mỹ hội hoạ của anh hoà quyện vào gốm. Tương quan này xóa nhòa ranh giới biểu đạt của vật liệu, phát triển bền vững trên con đường Phạm Hà Hải sáng tác nghệ thuật tạo hình.

Phạm Hà Hải – Di sản sông Hồng, 2021, H45 cm

Truyền tải cảm thức mà mình muốn gợi ra, Phạm Hà Hải có những lúc dùng bảng màu đa sắc, nhưng cũng có khi biết đủ với một màu trầm mặc. Dẫu vậy, trong tư duy hình và màu, anh thiên về những yếu tố mang tính văn hóa cũng như bản sắc. Đơn cử như một nét bay màu bã trầu như khóe môi thắm đỏ của phụ nữ thời xưa là cách anh xây dựng “hội họa liên cảm”, bền bỉ kết nối truyền thống và hiện đại với nhau. Hay như trong những bức tranh gần như đơn sắc trắng được giới thiệu trong TOẢ 2 (2018/ VCCA/ Giám tuyển Mizuki Endo, người Nhật), các sáng tác thuộc giai đoạn sắc trắng (khoảng 2016 – 2022), đôi khi một chấm màu nhỏ tinh tế là điểm tựa cân bằng với không gian rộng lớn và hài hoà giữa hai thái cực động – tĩnh. Điều này không chỉ là sự giản lược triệt để mà còn là cách thể hiện triết lý nghệ thuật rất riêng, nơi mỗi nét vẽ vừa truyền tải cảm xúc và quan niệm về hội hoạ của hoạ sĩ, vừa như lời mời gọi người xem cùng chiêm nghiệm.

Phạm Hà Hải – Hương thu #1, 2019, acrylic trên toan, 50 x 40 cm

Thẩm mỹ ấy của Phạm Hà Hải, cá tính nghệ thuật ấy là sự bỏ đi những ào ạt, xoá đi thật nhiều để giữ lại những tinh chất, điều cốt lõi. Trong tĩnh lặng thấy chuyển động, nghệ thuật ấy là sự nhuần nhị, tinh sáng và cân bằng.

Lê Quang 

Tin cùng chuyên mục

Bàn tay tài hoa ‘thổi hồn’ cho gốm, gỗ

“Còn sức khỏe, tôi nguyện được vẽ cho quê hương, vùng miền đất Tổ; được đắm chìm với tâm hồn dân tộc Việt qua các tác phẩm điêu khắc – không chỉ mang hơi thở đời sống đương...

Nhà điêu khắc Triệu Tiến Công: Người tạc hồn cho gỗ

Trong nghệ thuật điêu khắc, yếu tố đầu tiên là chất tạo hình có sự chuyển động của cách thức tạo khối mà người nghệ nhân phải “tìm hình, tìm khối” một cách mạch lạc. Đối với anh,...

Anh giáo làng đam mê điêu khắc

Học ngành sư phạm, về quê làm giáo viên “trường làng”, nhưng anh Triệu Tiến Công (Phú Thọ) vẫn đam mê điêu khắc. Anh đang cần mẫn làm trăm bức điêu khắc gỗ để hướng đến một triển lãm...

Triệu Tiến Công con người của kiến tạo

Nói đến nhà điêu khắc Triệu Tiến Công là nói đến con người của kiến tạo, anh là họa sỹ, nghệ nhân, nhà điêu khắc, thầy giáo luôn dẫn lửa của môn học mỹ thuật bằng trải nghiệm và vốn...

Đỗ Ngọc Dũng trên con đường sáng tác hội họa

Để có một con đường hội họa: Làm một con đường xa lộ người ta phải vạch hướng mở đường, đầu tư xây dựng, thậm chí phải vạt núi, vượt sông, thông cầu để đến đích. Trong nghệ...

Có thể bạn quan tâm

Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm tổ chức triển lãm kỷ niệm 70 chiến thắng Điện Biên Phủ

Triển lãm kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2024) do Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm tổ chức tại Nhà triển lãm 29 Hàng Bài, Hoàn Kiếm,...

Nhóm nghệ sĩ “Kết nối” ba miền cùng nhau tổ chức triển lãm lần thứ 8

Triển lãm Kết Nối lần thứ 8 năm 2024 của nhóm nghệ sĩ Kết nối đã được khai mạc chiều ngày 15/7/2024 tại Nhà Triển lãm 16 Ngô Quyền, Hà Nội. Nhóm nghệ sĩ Kết nối bao gồm 6 nghệ sĩ Trần Anh...

NGUYỄN LINH 4 – BÙNG NỔ VÀ THĂNG HOA VỚI CHÈO, VÀ…

  6h30 tối ngày 20 tháng 12 năm 2020, ngày cuối của triển lãm “Nguyễn Linh 4”, khi các nhân viên phục vụ tại nhà triển lãm Art Space, 42 Yết Kiêu, Hà Nội, đang hạ tranh xuống để đóng gói, thì...

TRIỂN LÃM MỸ THUẬT KHU VỰC II (ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG) LẦN THỨ 25 NĂM 2020

Triển lãm tổ chức tại Quảng Ninh, không khai mạc do dịch Covid-19. Triển lãm trưng bày 172 tác phẩm của 165 tác giả, trong đó 83 tác phẩm của 76 tác giả là hội viên Trung ương và 89 tác phẩm của 89...

Hoạ sĩ, Tiến sĩ Trần Hậu Yên Thế – Thành Viên

...

TRÒ CHUYỆN CÙNG HỌA SĨ, NHÀ ĐIÊU KHẮC TRẦN TUY: KHI NHÀ ĐIÊU KHẮC LÀM BÁO

    Tháng 7 năm 1996, tôi (Hoàng Anh) bắt đầu làm việc ở Tạp chí. Hồi ấy, Ban biên tập đông hơn bây giờ nhiều, toàn “cây đa, cây đề, cây cổ thụ”. Này nhé, nhà điêu khắc Trần Tuy là Tổng...