SƠ LƯỢC MỸ THUẬT ĐƯƠNG ĐẠI TRUNG QUỐC

 

Năm 1978, Đặng Tiểu Bình lên nắm quyền và thực hiện những cải cách kinh tế quan trọng. Đảng Cộng sản Trung Quốc sau đó nới lỏng kiểm soát của chính phủ đối với đời sống cá nhân của công dân; các công xã nhân dân từ thời Mao Trạch Đông bị bãi bỏ nhằm tạo điều kiện cho thuê đất tư nhân. Sự kiện này đánh dấu Trung Quốc chuyển đổi từ kinh tế kế hoạch sang kinh tế hỗn hợp, với sự gia tăng của môi trường kinh tế thị trường mở. Từ đây, mỹ thuật Trung Quốc bước vào giai đoạn phát triển mới. Đề tài được mở rộng, nhấn mạnh đến cuộc sống hàng ngày của nhân dân hơn là sự kiện lịch sử hay chiến tranh. Những tác phẩm nổi bật trong những năm này có thể kể đến như: “Người cha” của Luo Zhongli, “Những vòng tròn Tây Tạng” của Zhen Danching, “Những ngày gian khó” của Lin Gan và Pantao, “Bài ca thảo nguyên” của Zhan Zanjin, “Cô dâu Tây Tạng” của Jin Shan… Các nghệ sĩ hướng đến cảm xúc cá nhân, tâm trạng tự sự và cách nhìn thế giới bằng con mắt chủ quan của mình.
Đáng chú ý là sự ra đời và hoạt động của nhóm “Những ngôi sao”, khoảng 1979-1983. Các nghệ sĩ thành viên của nhóm bao gồm Zhang Hongtu, Zhang Wei, Yan Li, Yang Yiping, Qu Leilei, Mao Lizi, Bo Yun, Zhong Ahcheng, Shao Fei. Họ được coi là những người tiên phong cho nghệ thuật đương đại của Trung Quốc. Chủ yếu là tự học, các “ngôi sao” này đã lên tiếng bảo vệ chủ nghĩa cá nhân và tự do ngôn luận cả trong công việc sáng tác và các hoạt động công cộng. Lấy kinh nghiệm cá nhân và các vấn đề xã hội làm đối tượng, họ đã chuyển hướng khỏi Hiện thực xã hội chủ nghĩa. Sau khi triển lãm ở Công viên Bắc Hải (Bắc Kinh, 1979) bị chính quyền đóng cửa, các thành viên đã biểu tình và đấu tranh. Họ đã thành công trong việc mở lại các cuộc triển lãm khác, nhưng cuối cùng nhóm cũng tan rã vào năm 1983 bởi các thành viên phải sống lưu vong dưới áp lực chính trị.

Luo Zhongli – Người cha. 1980. Sơn dầu. 215x150cm. Bảo tàng Nghệ thuật Quốc gia Bắc Kinh

 

AI WEIWEI (nGẢI VỊ VỊ) – Hộp ánh sáng. 2008

Năm 1985 là cột mốc đáng nhớ đối với nghệ thuật đương đại Trung Quốc với sự ra đời của cái gọi là “Cái nhìn mới 1985”, có vẻ như được nhà nước “gật đầu”. Nó góp phần giải phóng ý thức hệ và phản ánh tiến trình chính trị cải cách và cởi mở. Những quan điểm mới từ phương Tây đã ảnh hưởng đến nghệ thuật đương đại nước này một cách rõ nét và chính thống hơn. Hầu như tất cả các xu hướng nghệ thuật hiện đại đều được du nhập và thử nghiệm. Thú vị thay, trong sự giao lưu với thế giới, có nhiều nghệ sĩ quay lại khám phá nghệ thuật truyền thống của mình, ví dụ tranh thủy mặc của Huang Quiyuan, Wang Yung…vừa có nét truyền thống nhưng cũng có vẻ phù hợp với hội họa Biểu hiện.

QU LEILEI – Người lính. 2013. Mực trên giấy. 170x90cm

 

YUE MINJUN – Bên hồ. 1994. Sơn dầu

Đầu những năm 1990, đã có sự tiếp xúc chưa từng có của các nghệ sĩ thị giác trẻ ở Trung Quốc với các cơ quan giám tuyển có trụ sở ở nước ngoài. Những người phụ trách địa phương trong nước như Gao Minglu và các nhà phê bình như Li Xianting đã củng cố việc quảng bá các nhân vật mới nổi đồng thời truyền bá ý tưởng nghệ thuật như một lực lượng xã hội mạnh mẽ trong văn hóa Trung Quốc. Về sáng tác, đáng chú ý trong giai đoạn này xuất hiện xu hướng Hiện thực hoài nghi (cynical realism), được tạo ra bởi các nghệ sĩ như Fang Lijun, Liu Wei, Yue Minjun.
Sang thế kỷ 21, nghệ thuật đương đại Trung Quốc đã có đầy đủ hội họa, phim, video, nhiếp ảnh và trình diễn…Tuy nhiên, các triển lãm nghệ thuật được coi là gây tranh cãi đôi khi bị chính quyền đóng cửa, và các nghệ sĩ phải đối mặt với mối đe dọa bị bắt giữ. Gần đây, chính phủ Trung Quốc đã có sự khoan dung hơn, mặc dù nhiều nghệ sĩ nổi tiếng quốc tế vẫn bị hạn chế tiếp xúc với truyền thông tại nhà hoặc có các cuộc triển lãm được yêu cầu đóng cửa. Các nghệ sĩ thị giác đương đại hàng đầu bao gồm Ai Weiwei, Cai Guoqiang, Cai Jin, Chan Shengyao, Concept 21, Ding Yi, Fang Lijun, Fu Wenjun, He Xiangyu, Huang Yan, Huang Yong Ping, Han Yajuan, Kong Bai Ji, Li Hongbo…

Huệ Viên 

 

 

Tin cùng chuyên mục

Louvre – Bảo tàng Nghệ thuật danh giá nhất thế giới

Nằm bên hữu ngạn sông Seine ở Thủ đô Paris của nước Pháp, Louvre là  một bảo tàng lớn nhất và nổi tiếng nhất trên thế giới, với khối kiến trúc tráng lệ và là nơi lưu trữ những kiệt tác,...

Champs-Elysées – Đại lộ danh tiếng nhất của nước Pháp

Nếu nước Mỹ nổi tiếng với đại lộ Danh vọng Hollywood, nơi những ngôi sao nổi tiếng nhất trong làng điện ảnh, sân khấu thế giới được vinh danh  gắn sao và tên trên đại lộ. Thì người Pháp...

Montmartre – Ngọn đồi thơ mộng của các nghệ sĩ 

Không phải ngẫu nhiên mà người ta cho rằng nước Pháp quyến rũ hơn những quốc gia khác. Đặc biệt là Paris được mệnh danh là thành phố của kiến trúc, nghệ thuật, thủ đô hoa lệ, kinh đô của...

Edinburgh – Thành phố của văn chương, nghệ thuật

Sau nhiều giờ bay và Transit tại Dubai chúng tôi đã đặt chân đến Edinburgh xứ sở Vương quốc Scotland. Lúc này là cuối chiều, thời tiết tháng 6 ở đây rất lạnh. Tuy vậy, chúng tôi vẫn tranh thủ...

Odilon Redon người tự minh họa giấc mơ

Odilon Redon (1840 – 1916) là một nghịch lý khuất lấp. Ông sống giữa thời đại Ấn tượng và hậu-Ấn tượng trăm hoa đua nở của những Renoir, Gauguin và Van Gogh. Song, ngoại trừ được công nhận trong...

Có thể bạn quan tâm

Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm tổ chức triển lãm kỷ niệm 70 chiến thắng Điện Biên Phủ

Triển lãm kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2024) do Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm tổ chức tại Nhà triển lãm 29 Hàng Bài, Hoàn Kiếm,...

MỘT HỌA SĨ CẨN TRỌNG

  Vào lúc 11h ngày 1/12/2018 tới đây tại Trung tâm Mỹ thuật đương đại (17 Thành Công, Ba Đình, Hà Nội), buổi ra mắt sách nghệ thuật Ủ của Hiền Nguyễn sẽ do Hội Mỹ thuật Việt Nam và NXB Mỹ...

SƯU TẬP LÀ MỘT HOẠT ĐỘNG SÁNG TẠO, NHỮNG CHIA SẺ CỦA NHÀ SƯU TẬP MARIA BRITO

  Tháng 1 năm 2009, Maria Brito bỏ nghề luật sư để phát triển công việc cố vấn nghệ thuật. Hiện tại, cô là cố vấn được săn đón của những khách hàng nổi tiếng Gwyneth Paltrow, Sean Comb,...

Tranh ngựa Lê Trí Dũng: Nét đẹp của ý chí, sức mạnh và cảm thức trong đời sống

Họa sĩ Lê Trí Dũng sinh năm 1949 tại Hà Nội. Ông tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Hà Nội năm 1972. Cha ông, Lê Quốc Lộc, là một danh họa sơn mài được vinh danh với nhiều sáng tác về bình dị phong...

Họa sĩ Ngô Đồng và hiện thực đa chiều

HỌA SĨ NGÔ ĐỒNG VÀ HIỆN THỰC ĐA CHIỀU Yêu cái đẹp đến mức thi vị hóa những vẻ đẹp giản dị đời thường, họa sĩ dùng cả cuộc đời mình để sáng tác nhiều tác phẩm hội họa ngợi ca...

Triển lãm nghiên cứu điền dã Nam Định, Bắc Ninh – Hi vọng cho một thế hệ nghiên cứu trẻ

Nằm trong chuỗi hoạt động hướng tới kỷ niệm 100 năm thành lập trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam (1925 – 2025), triển lãm “Nghiên cứu Điền dã Nam Định, Bắc Ninh” là hoạt động của...