

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất ổn, Việt Nam tiếp tục
khẳng định vị thế là một trong những nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng cao nhất khu vực và thế giới.
Với những chính sách cải cách mạnh mẽ, môi trường đầu tư thuận lợi và sức bật từ các ngành công nghiệp chủ chốt, triển vọng phát triển của Việt Nam trong những năm tới đang thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư quốc tế và khu vực.
Nhân dịp năm mới Ất Tỵ 2025, phóng viên Báo Nhân Dân có cuộc trao đổi với Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) Bruno Jaspaert chung quanh các cơ hội cũng như thách thức trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng cao trong những năm tới.

Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert.
Phóng viên: Xin ông chia sẻ quan điểm của EuroCham về mục tiêu tăng trưởng 8-10% của Việt Nam trong năm 2025? Điều này có khả thi trong bối cảnh kinh tế hiện tại không?
Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert: Mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng của Việt Nam là 8%-10% vào năm 2025 nhấn mạnh khát vọng vươn mình mạnh mẽ và khả năng phục hồi của đất nước. Trong khi những thách thức toàn cầu như lạm phát, gián đoạn chuỗi cung ứng và căng thẳng địa chính trị vẫn tiếp diễn, Việt Nam đã liên tục chứng minh năng lực thích ứng và phát triển ấn tượng.
Năm 2024, tăng trưởng GDP ước đạt 7,09%, vượt qua kỳ vọng mặc dù chịu những thách thức do cơn bão số 3 (Yagi) gây ra. Khả năng phục hồi này được phản ánh rõ hơn trong Chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) mới nhất của EuroCham, đạt mức cao nhất trong 2 năm là 61,8, tăng 33% so với cùng kỳ năm trước. Các chỉ số này nêu bật nền tảng vững chắc để đạt được mục tiêu tăng trưởng. Tuy nhiên, thành công sẽ đòi hỏi nhiều hơn là thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI); đồng thời cũng sẽ phụ thuộc vào các cải cách đáng kể của chính phủ và phát triển cơ sở hạ tầng.

Chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) của EuroCham qua các năm.
Các dự án cơ sở hạ tầng quan trọng, bao gồm kế hoạch hoàn thành 3.000km đường cao tốc, tuyến đường sắt chở hàng nối Lào Cai với Hà Nội và cảng Hải Phòng, tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục bắc-nam và sân bay quốc tế Long Thành, đang sẵn sàng thúc đẩy đáng kể hoạt động kinh tế trong nước.
Cùng với đó, các cải cách đang diễn ra của chính phủ nhằm hợp lý hóa các thủ tục hành chính, tăng cường tính minh bạch của quy định và hỗ trợ các ngành công nghiệp bền vững sẽ rất quan trọng trong việc tạo ra một môi trường thuận lợi hơn cho cả doanh nghiệp trong nước và nước ngoài.
Cân bằng tăng trưởng kinh tế với tính bền vững và tính toàn diện cũng quan trọng không kém. Đẩy nhanh các sáng kiến xanh và chuyển đổi số sẽ bảo đảm tiến trình của Việt Nam thân thiện với môi trường và sẵn sàng cho tương lai. Một cách tiếp cận toàn diện kết hợp phát triển cơ sở hạ tầng, cải cách quy định và các hoạt động bền vững sẽ không chỉ giúp các mục tiêu đầy tham vọng có thể đạt được mà còn đưa Việt Nam trở thành một nền kinh tế hàng đầu trong khu vực với sự ổn định và thịnh vượng lâu dài.
Phóng viên: Theo ông, các doanh nghiệp nước ngoài, chẳng hạn như các doanh nghiệp thuộc EuroCham, có thể đóng góp như thế nào vào các mục tiêu tăng trưởng hai con số của Việt Nam? Với sự hội nhập kinh tế sâu rộng hơn, các doanh nghiệp châu Âu phải đối mặt với những cơ hội và thách thức đặc biệt nào khi tham gia vào quá trình phát triển của Việt Nam?
Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert: Làn sóng các nhà đầu tư nước ngoài có kế hoạch mở rộng tại Việt Nam không thể bị đánh giá thấp. Nhiều công ty tham gia thị trường, thấy thị trường này rất thuận lợi và tiến hành tăng gấp đôi hoặc thậm chí gấp 3 khoản đầu tư của họ. Theo Chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) mới nhất của chúng tôi, cứ 4 doanh nghiệp châu Âu thì có 1 doanh nghiệp đang cân nhắc mở rộng hoạt động tại Việt Nam hoặc hình thành quan hệ đối tác với các nhà cung cấp dịch vụ địa phương.
Việt Nam đã triển khai các biện pháp hiệu quả để thu hút đầu tư nước ngoài, chẳng hạn như ưu đãi thuế, hỗ trợ cho các nhà đầu tư quy mô lớn, khuyến khích các doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia vào các khu công nghiệp và các sáng kiến đào tạo lực lượng lao động. Chi phí đất đai và năng lượng phải chăng, cùng với một chính phủ kiến tạo vẫn là những lợi thế chính được các nhà đầu tư đánh giá cao. Tuy nhiên, trong khi lực lượng lao động của Việt Nam có khả năng cạnh tranh về chi phí và dồi dào thì việc giải quyết các khoảng cách về kỹ năng là điều cần thiết để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của các doanh nghiệp.

Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert cùng các đại biểu tham dự Diễn đàn và Triển lãm Kinh tế Xanh (GEFE) 2024.
Việt Nam hiện vẫn chưa phát huy hết tiềm năng về năng suất lao động, trong khi các doanh nghiệp châu Âu cũng vẫn chưa nhận thức đầy đủ cơ hội tại đây. Việt Nam không chỉ nên được biết đến là một điểm đến du lịch mà còn là một trung tâm phát triển kinh tế đối với các nhà đầu tư châu Âu. EuroCham cam kết hợp tác với các cơ quan chức năng để bảo đảm rằng nhiều công ty hơn coi Việt Nam là một cơ sở sản xuất khả thi.
Theo quan điểm của EuroCham, để đạt được tăng trưởng cao trong những năm tới, cần có một chiến lược gắn kết kết hợp các cải cách do chính phủ dẫn dắt và sự tham gia chủ động của doanh nghiệp. Chính phủ nên ưu tiên tinh giản các quy định để bảo đảm môi trường đầu tư công bằng, minh bạch và có thể dự báo được. Các cải cách liên quan giải quyết các nút thắt trong khuôn khổ pháp lý, thúc đẩy đổi mới và tăng cường hỗ trợ cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ đóng vai trò là chất xúc tác cho tăng trưởng bền vững. Việc cải tổ bộ máy hành chính đang diễn ra của Việt Nam và sự cởi mở trong hợp tác với các đối tác châu Âu tạo cơ hội để khai thác hết tiềm năng của Việt Nam trong bối cảnh đầu tư toàn cầu.
Các doanh nghiệp, bao gồm cả doanh nghiệp châu Âu, cũng có vai trò quan trọng. Bằng cách tích cực tham gia vào chuyển giao kiến thức, xây dựng năng lực và các dự án hợp tác, họ có thể đóng góp vào việc thúc đẩy đổi mới và thực hành bền vững. Quan hệ đối tác giữa các doanh nghiệp trong và ngoài nước trong các lĩnh vực chính như năng lượng tái tạo, sản xuất tiên tiến và chuyển đổi số sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đạt được các mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng của Việt Nam. Việc điều chỉnh các sáng kiến của chính phủ với các nỗ lực của doanh nghiệp sẽ thúc đẩy nền kinh tế mạnh mẽ, sáng tạo và bền vững, bảo đảm Việt Nam tiếp tục thành công như một điểm đến đầu tư hàng đầu. Bằng cách giải quyết những thách thức trong khi phát huy thế mạnh hiện có, Việt Nam có thể củng cố vị thế là đối tác kinh tế hàng đầu của các doanh nghiệp châu Âu và đạt được các mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng của mình.
Phóng viên: Ông có nhận thấy bất kỳ yếu tố rủi ro nào có thể cản trở các mục tiêu tăng trưởng của Việt Nam, trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với nhiều bất ổn như khủng hoảng kinh tế toàn cầu hay biến đổi khí hậu
Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert: Các mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng của Việt Nam không tránh khỏi những bất ổn toàn cầu. Biến động kinh tế, căng thẳng địa chính trị và tác động ngày càng gia tăng của biến đổi khí hậu là những thách thức đáng kể. Thí dụ, cơn bão Yagi đã nêu bật cách thiên tai có thể làm gián đoạn hoạt động kinh tế và cản trở các nỗ lực phục hồi. Ngoài ra, lạm phát toàn cầu, gián đoạn thương mại và sự bất ổn chung quanh các chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ gây ra những ảnh hưởng tiềm tàng, đặc biệt là khi tăng trưởng của Việt Nam phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu.
Một thách thức khác nằm ở hệ sinh thái và chuỗi cung ứng còn hạn chế của Việt Nam. Mặc dù đất nước thu hút thành công các phân khúc công nghiệp riêng lẻ, nhưng việc thiếu các chuỗi sản xuất tích hợp hạn chế khả năng giảm thiểu rủi ro liên quan đến thuế quan. Phát triển một hệ sinh thái công nghiệp gắn kết hơn, nơi không chỉ các sản phẩm cuối cùng mà cả các thành phần được sản xuất tại địa phương, sẽ củng cố khả năng phục hồi kinh tế và khả năng cạnh tranh của Việt Nam.
Sản xuất linh kiện điện tử.
Để giảm thiểu những rủi ro này, Việt Nam cần có một cách tiếp cận chủ động và chiến lược. Điều này bao gồm đầu tư vào khả năng phục hồi khí hậu, nâng cấp cơ sở hạ tầng và đa dạng hóa các mối quan hệ thương mại để giảm sự phụ thuộc vào bất kỳ thị trường đơn lẻ nào. Ngoài ra, thúc đẩy các chuỗi cung ứng tích hợp sẽ tạo ra một vùng đệm giúp chống chọi trước những bất ổn thương mại toàn cầu.
EuroCham cam kết tiếp tục đồng hành và hỗ trợ Việt Nam trong những nỗ lực này thông qua các sáng kiến vận động, quan hệ đối tác và chia sẻ kiến thức. Bằng cách giải quyết trực diện những thách thức này, Việt Nam có thể củng cố nền tảng cho khả năng phục hồi lâu dài và tăng trưởng bền vững.
Phóng viên: Việt Nam đang đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số và đầu tư vào các ngành công nghiệp mới nổi. Liệu đây có phải là chìa khóa để đạt được tăng trưởng cao và bền vững không? Ông có thể đưa ra thí dụ cụ thể về các lĩnh vực hoặc ngành mà Việt Nam có thể tập trung phát triển để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao, đặc biệt trong bối cảnh phục hồi sau đại dịch Covid-19?
Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert: Việc Việt Nam tăng tốc chuyển đổi số và đầu tư vào các ngành công nghiệp mới nổi là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng cao và bền vững. Bằng cách tận dụng các công nghệ số và tập trung vào các lĩnh vực chính như năng lượng tái tạo, sản xuất tiên tiến và công nghệ cao, Việt Nam đang định vị mình là một đối thủ cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Các sáng kiến như mở rộng lĩnh vực công nghệ thông tin cho thấy cách số hóa có thể thúc đẩy đổi mới, hiệu quả và đa dạng hóa kinh tế.
Có thể kể đến các ngành công nghiệp triển vọng mà Việt Nam có thể tập trung phát triển, thí dụ:
- Năng lượng tái tạo: Cam kết của Việt Nam đối với mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 là thúc đẩy đầu tư vào các công nghệ xanh, các chương trình tái chế, các dự án kinh tế tuần hoàn và các khu công nghiệp sinh thái. Các điều chỉnh về quy định đang đơn giản hóa việc tiếp cận năng lượng tái tạo, mở ra cánh cửa cho cả đầu tư trong và ngoài nước.
- Sản xuất tiên tiến: Bằng cách xây dựng chuỗi cung ứng tích hợp và áp dụng tự động hóa, Việt Nam có thể tăng giá trị của mình trong thương mại toàn cầu.
- Du lịch và khách sạn: Sau đại dịch Covid-19, người dân bắt đầu đi du lịch trở lại với lượng khách du lịch đến Việt Nam tăng lên. Việc phục hồi lĩnh vực này, bao gồm việc áp dụng các giải pháp kỹ thuật số như thị thực điện tử và thủ tục hải quan số, có thể nâng cao trải nghiệm của du khách, thúc đẩy tăng trưởng bền vững trong ngành.
- Trung tâm dữ liệu: Với những điều chỉnh đối với khuôn khổ bảo vệ dữ liệu, Việt Nam có tiềm năng trở thành điểm đến trong khu vực cho các trung tâm dữ liệu. Sự xuất hiện của những “gã khổng lồ” công nghệ toàn cầu như Google và Nvidia chứng minh cho cơ hội này và những cải cách tiếp theo có thể khuyến khích các công ty công nghệ châu Âu làm theo.
Tập trung vào tính bền vững thông qua các sáng kiến như Thỏa thuận xanh châu Âu, các công ty châu Âu có thể trở thành đối tác quan trọng cho quá trình chuyển đổi xanh của Việt Nam. Bằng cách liên kết các công nghệ tiên tiến và các hoạt động bền vững của mình với các chính sách đang phát triển của Việt Nam, các doanh nghiệp châu Âu có lợi thế đi đầu trong lĩnh vực này.
Lực lượng lao động trẻ, am hiểu công nghệ là một lợi thế quan trọng khác của Việt Nam. Để tối đa hóa tiềm năng này, việc bồi dưỡng nhân tài thông qua giáo dục có mục tiêu và xây dựng năng lực trong ngành công nghệ sẽ là điều cần thiết. Quan hệ đối tác giữa các doanh nghiệp địa phương và các công ty châu Âu trong những ngành tăng trưởng cao có thể cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế với tính bền vững, mở đường cho một tương lai phát triển vững chắc và toàn diện.
EuroCham sẽ tiếp tục hỗ trợ quá trình chuyển đổi này thông qua các hoạt động vận động, hợp tác và chia sẻ kiến thức, bảo đảm rằng Việt Nam đạt được các mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng của mình, đồng thời củng cố vị thế là quốc gia dẫn đầu trong nền kinh tế số toàn cầu.
Phóng viên: Ông đánh giá thế nào về mức độ cạnh tranh giữa các quốc gia Đông Nam Á khi Việt Nam đặt ra các mục tiêu tăng trưởng như vậy? Việt Nam có thể tận dụng những lợi thế nào để duy trì và cải thiện vị thế của mình trong khu vực?
Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert: Cạnh tranh giữa các quốc gia Đông Nam Á đang gia tăng khi các quốc gia cạnh tranh thu hút đầu tư nước ngoài và theo đuổi các mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng. Việt Nam nổi bật nhờ vị trí chiến lược, lực lượng lao động trẻ và có khả năng cạnh tranh về chi phí, chi phí năng lượng thấp, các gói hỗ trợ đầu tư toàn diện và sở hữu mạng lưới các hiệp định thương mại toàn diện. Những yếu tố này, kết hợp với cách tiếp cận chủ động và thân thiện với nhà đầu tư của chính phủ, giúp Việt Nam trở thành điểm đến nổi bật cho đầu tư dài hạn.
Chính phủ Việt Nam đã chứng minh được mức độ phản ứng và cam kết cao trong việc hỗ trợ các nhà đầu tư – một lợi thế giúp Việt Nam trở nên khác biệt, ngay cả trên quy mô toàn cầu. Lập trường chủ động này thúc đẩy sự tự tin và bảo đảm rằng nhu cầu của nhà đầu tư được giải quyết nhanh chóng, củng cố sức hấp dẫn của Việt Nam với tư cách là một đối tác quan trọng trong khu vực.
Tuy nhiên, việc duy trì và cải thiện vị thế khu vực đòi hỏi những nỗ lực liên tục nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, giải quyết các nút thắt về quy định và đầu tư vào cơ sở hạ tầng và đổi mới sáng tạo.
Để duy trì lợi thế của mình, Việt Nam cần tập trung vào việc tạo ra một môi trường kinh doanh không chỉ cạnh tranh mà còn thuận lợi cho đầu tư dài hạn. Điều này bao gồm giải quyết các thách thức về quy định, cải thiện cơ sở hạ tầng và thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Bằng cách tận dụng các thế mạnh độc đáo của mình và hợp tác chặt chẽ với các đối tác toàn cầu, Việt Nam có thể duy trì vị thế là điểm đến đầu tư được ưa chuộng trong khu vực.
Phóng viên: Những khía cạnh nào của hệ sinh thái kinh doanh hiện tại cần được cải thiện để Việt Nam đạt được tăng trưởng bền vững và ổn định? EuroCham có thể đưa ra một số khuyến nghị cho Chính phủ và các doanh nghiệp Việt Nam để tối ưu hóa các cơ hội tăng trưởng trong những năm tới?
Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert: Để đạt được tăng trưởng bền vững và ổn định, Việt Nam phải giải quyết các lĩnh vực chính trong hệ sinh thái kinh doanh của mình. Những thách thức như tính minh bạch về quy định, quy trình, thủ tục hành chính kém hiệu quả và hạn chế về cơ sở hạ tầng vẫn là những rào cản đáng kể. Việc đơn giản hóa các thủ tục, giảm bớt các rào cản hành chính và bảo đảm thực thi chính sách nhất quán sẽ là điều cần thiết để tạo ra một môi trường thân thiện với doanh nghiệp, thu hút đầu tư và thúc đẩy tăng trưởng dài hạn.
EuroCham đề xuất các khuyến nghị sau đây cho Chính phủ và các doanh nghiệp Việt Nam để tối ưu hóa các cơ hội tăng trưởng trong những năm tới:
- Cải cách quy định: Tinh giản các quy định phức tạp, loại bỏ sự không nhất quán và tăng cường tính minh bạch để cung cấp một môi trường đầu tư có thể dự báo được và công bằng. Thí dụ, việc đơn giản hóa các quy trình phê duyệt cho các dự án năng lượng tái tạo và chuẩn hóa các quy định về giao dịch carbon có thể mở ra khoản đầu tư đáng kể vào cơ sở hạ tầng bền vững.
- Khuyến khích đổi mới và phát triển bền vững: Giới thiệu các chính sách và ưu đãi tài chính nhằm khuyến khích các doanh nghiệp hướng đến các hoạt động bền vững và đầu tư vào công nghệ xanh. Các lĩnh vực tăng trưởng cao như năng lượng tái tạo, chăm sóc sức khỏe và chuyển đổi số mang lại tiềm năng to lớn cho quá trình chuyển đổi xanh và chuyển đổi số của Việt Nam.
- Hiện đại hóa cơ sở hạ tầng: Đẩy nhanh các dự án cơ sở hạ tầng quan trọng, chẳng hạn như cảng, đường cao tốc và trung tâm hậu cần, để cải thiện khả năng kết nối và hiệu quả hoạt động. Một hệ sinh thái cơ sở hạ tầng phát triển tốt là rất quan trọng để hỗ trợ tăng trưởng trong nước và thu hút đầu tư quốc tế.
- Bảo đảm năng lượng xanh và đáng tin cậy: Thúc đẩy quan hệ đối tác quốc tế với các bên liên quan để trao quyền hơn nữa cho ngành điện lực Việt Nam và tăng cường năng lực tích hợp năng lượng tái tạo. Tăng cường khuôn khổ pháp lý để hợp lý hóa các quy trình và thu hút đầu tư vào các dự án năng lượng tái tạo, bảo đảm có thể đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng một cách bền vững.
- Đầu tư vào nguồn nhân lực: Phát triển các chương trình đào tạo có mục tiêu và thúc đẩy các sáng kiến chia sẻ kiến thức với các doanh nghiệp châu Âu để xây dựng lực lượng lao động lành nghề và sẵn sàng cho tương lai. Một lực lượng lao động am hiểu công nghệ và có tư duy bền vững sẽ là chìa khóa để áp dụng và mở rộng các công nghệ xanh.
Bằng cách giải quyết những khoảng cách này và thúc đẩy hợp tác quốc tế, Việt Nam có thể định vị mình là quốc gia dẫn đầu khu vực về phát triển bền vững và tăng trưởng kinh tế. EuroCham cam kết hợp tác với Chính phủ Việt Nam và các doanh nghiệp địa phương để đạt được các mục tiêu này, bảo đảm hành trình tăng trưởng của Việt Nam là toàn diện và bền vững.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn ông!
Tổ chức: THẢO LÊ
Nội dung và trình bày: TRUNG HƯNG
Đồ họa: TRUNG HƯNG
Ảnh: EUROCHAM, TTXVN