Mỗi loại hình nghệ thuật đều có năng lượng riêng với những dòng suy tưởng xuất hiện đến và đi trong thời khắc. Khi đã nắm bắt được điểm sáng, mạch dẫn cứ thế tuôn trào nhờ trí tuệ được khai mở, tố chất được phát tiết chảy vô tận.
Bản năng là năng lượng, là tố chất như dòng huyết mạch của sinh tồn trỗi dậy mang tư tưởng rất lớn về những khát vọng ẩn dấu được khai sáng. Hoạ sĩ Mai Trang Olson khẳng định mình trong mỹ thuật, tiếng nói trong sáng truyền tải qua cây cọ cho chị bước tiến mới trong mỹ thuật đương đại, giao thoa nền văn hoá giữa hai đất nước Việt Nam và Thụy Điển.
MAI TRANG OLSON – Cảm ơn được sống. Sơn dầu. 100x71cm
Cơ duyên đến với hội họa xuất phát từ đất nước giàu giá trị nghệ thuật, với sự đa dạng tôn giáo đã tạo ra một môitrường văn hoá đa sắc màu, vẻ đẹp thiên nhiên kỳ vĩ thanh bình tiếp giáp nhiều quốc gia. Đất nước mang nhiều dấu mốc lịch sử bi tráng và hiện hữu nhiều di sản, thu hút du khách quốc tế tới thưởng lãm và định cư.
Người phụ nữ ấy, một Mai Trang mảnh mai nhưng đầy hoài bão, đã không khỏi nao lòng trước những dự định và quyết tâm của một thời tuổi trẻ.
Với trí tuệ khởi phát và khí chất vô cùng mạnh mẽ, trải qua mọi khổ nạn nơi xứ xa, khi đã ổn định mọi phương diện trong vận hành cuộc sống, chị đã dừng chân với mỹ thuật hội hoạ, một loại hình nghệ thuật cao sang, tinh tế mà chị đau đáu hướng tâm. Yêu nghệ thuật có tố chất trong cảm thụ và ý tưởng, có lòng nhiệt huyết mà nôi dưỡng dục với truyền thống gia đình đã tạo đà cho chị có tư tưởng về những bước đi vững chãi trong hội họa. Đã từng đặt câu hỏi: “Sao ta cứ mãi trong vòng xoáy vận hành cuộc sống ??? Sẽ phải có hoạt động gì cho cá nhân, tạo ra một đời sống tinh thần phong phú hơn, có kết nối và có giao lưu ???”
Được biết, cha của chị và các anh chị em đều có thiên tính nghệ thuật và làm nên tên tuổi trong xã hội, với những thành quả đáng nể trong đào tạo, sáng tác với những tác phẩm đã đi vào đời sống, được công chúng đón nhận. Cuộc sống vi diệu để cho chị có những bước đầu đời chạm tới nghệ thuật tại trời Âu, dù trong tâm chưa định hình rõ nét, nhưng đã ngấm vẻ đẹp thuần khiết từ tự nhiên, sự hài hoà có thiên tính trong góc cảm thụ đã đưa chị đi với những nét họa mang hình hài đầu tiên của miền ký ức sâu thẳm, những gam màu trong tâm thức của tuổi thơ, của Hà Nội 36 phố phường, về buổi đầu ngồi làm mẫu vẽ cho danh họa Bùi Xuân Phái (năm 1988), “những ngày tận cùng cuộc đời trước khi ông xa rời cõi nhân gian, để Mai Trang không khỏi rơi lệ khi nhớ về ông”. Những kỷ vật mang theo bên chị tại Thuỵ Điển: “bức họa chân dung, 2 chiếc áo có cùng họa tiết, một màu đen, một màu xanh” hoài niệm trong ký ức nhắc nhớ của cố nhân xưa linh ứng, khiến chị không khỏi tưởng nhớ khắc ghi. Hình ảnh của ông như người cha, người thầy lớn đã tiếp bước con đường sáng tạo nghệ thuật của chị về một danh họa đi vào đời sống qua những bức tranh Phố – với cái tên thật gần gũi “Phố Phái”.
MAI TRANG OLSON – Dãy núi Dolomiti Superski. Sơn dầu. 130x156cm
“Dù Đi trăm nẻo ngàn phương / Làm sao quên được quê hương ngọn nguồn / Xưa kia ba sáu phố phường / Nay tranh sắc Phái thắm tình hồn quê / Nước non như lụa như hoa / Hoà trong nắng mới, phương trời Tây Âu / Mạch nguồn Văn hoá sắc màu / Hồn quê sống động hoà màu sắc tranh”.
Với ảnh hưởng văn hóa tận sâu trong tâm mình, câu chuyện thông qua nghệ thuật hội họa, qua mỗi tác phẩm của chị là nỗi lòng, khát vọng về một đời sống tươi đẹp. Hồn cốt dân tộc, truyền thống văn hoá qua cây cọ cũng là tâm tư tình cảm hòa sắc hòa khí, hòa nhân của tâm thu phục lòng người. Chị nhận được tình cảm mến mộ của đồng nghiệp không những trong nước và quốc tế, cùng bạn bè việt kiều sẻ chia ngưỡng mộ. Những sự kiện hợp tác giao lưu văn hoá quốc tế là tiền đề để chị chia sẻ những dung dị trong mỗi bức tranh, sắc độ của màu, chiều sâu của áng mây trời, khí tỏa bừng sáng trong cảnh vật giao hoà, của khí tiết khi chuyển mùa.
Tất cả tạo nên đường link kết nối những vùng miền, trời đất dù có xa hàng vạn dặm vẫn thật thân gần, văn hoá trong từng tác phẩm hội hoạ của chị lan tỏa giá trị cốt lõi của người con đất Việt. Chị luôn tâm niệm sống là phải có trách nhiệm và đã đạt được thành công nhất định khi chị chọn hướng đi đúng cho chính mình. Con đường nghệ thuật rộng mở và những hoạt động văn hóa nghệ thuật nhẹ bước thăng hoa với những kế hoạch mang tầm trí tuệ của tâm sáng ảnh hưởng lớn trong cộng đồng xã hội.
MAI TRANG OLSON – Phố cổ Hà Nội. Sơn dầu. 70x90cm
Họa sĩ Mai Trang Olson đã có những chuyến bay giữa Việt Nam và Thụy Điển. Quê hương nơi chị trở về và cũng là cầu nối văn hóa ngày càng thêm thắt chặt. Hơn thế nữa nguồn cảm hứng từ hội họa cùng anh linh ánh sáng thuở ban sơ, gửi gắm tình cảm tri ân tới danh hoạ Bùi Xuân Phái và những người thân trong gia đình cùng bạn bè trong giới mỹ thuật. Những vẹn tròn chân thành để có một Mai Trang thấu cảm về những ân huệ ở đời thật nhiều kỳ lạ, lại vô cùng sâu sắc, “đến và đi trong thực tại’’, truyền âm hưởng vang vọng ý niệm, mọi khởi phát đọng lại trên những tấm toan bằng những mảng màu của “thân, tâm, trí”. Cốt của nét cọ là huyết mạch đã đáp lại chị trong viên mãn tròn đầy, ôm trọn tinh thần ấy trên quê hương của chính mình. Là một hoạ sĩ tự do, được thả mình trong cảm quan mọi giá trị nghệ thuật, được thấm trong nghệ thuật hội hoạ từ thiếu thời, chưa phát tiết ra ngoài mà chỉ với lòng đam mê, ước vọng thuần khiết, để rồi từ sự gắn kết rất duyên với bức họa chân dung được danh hoạ Bùi Xuân Phái vẽ. Có thể xem à “báu vật” đối với chị thời đó. Ai biết được rằng thiên bẩm ẩn dấu một nữ họa sĩ tài danh trong tương lai, dù chị đến với hội họa khá muộn.
Trong chuyến hành trình trở về Việt Nam, nhiều kỷ niệm cùng nhiều hoạt động mang ý nghĩa sâu sắc cho chính hoạ sĩ Mai Trang Olson và cộng đồng xã hội. Trong khuôn khổ hoạt động nghệ thuật là cơ hội trải lòng tri ân nói lên tiếng nói nghệ thuật với triển lãm cá nhân của mình “Tưởng nhớ Bùi Xuân Phái”. Gặp gỡ các đàn anh – những hoạ sĩ gạo cội trong làng nghệ thuật đã cho chị cảm được sự chân thành cảm mến dành tới chị. Cứ như một giấc mơ lành những buổi tọa đàm, câu chuyện thiện cảm trao đi trao lại, Mai Trang vô cùng xúc động. Lòng thương cảm tới người dân đang hứng chịu những thiệt hại nặng nề từ trận bão kinh hoàng Yagi mang tới. Các tỉnh phía Bắc bị cô lập, người dân mất nhà cần được cứu trợ và với tấm lòng của người con đất Việt chị đã cùng chồng, ông Soren Olson gốc Thụy Điển đã đóng góp phần quà tới “Quỹ Sáng tạo Mỹ thuật” của Hội Mỹ thuật Việt Nam” và “Quỹ Hội Chữ thập đỏ tỉnh Lạng Sơn”.
MAI TRANG OLSON – Bến vàng. Sơn dầu. 80x60cm. Sưu tập cá nhân tại Hà Nội 10/9/2024
MAI TRANG OLSON – Tôi yêu bạn. Sơn dầu. 100x79cm
Trước khi trở lại Thụy Điển – hoạ sĩ Mai Trang Olson với nhiều tâm trạng cảm xúc chia sẻ: Chị sẽ quay về Việt Nam trong dịp gần nhất và dự định sẽ ra mắt bộ sưu tập tranh cùng bộ tác phẩm “chân dung” chị được các hoạ sĩ Việt Nam vẽ khi mặc lại chiếc áo kỷ vật năm xưa và vẫn mang chủ đề “Tưởng nhớ Bùi Xuân Phái” để triển lãm tại Thụy Điển. Trong những năm tháng sinh sống tại Thụy Điển, công chúng yêu nghệ thuật, cộng đồng Việt kiều cũng như người dân Thụy Điển đã dành tình cảm và yêu mến người họa sĩ vui vẻ, nhiệt tâm với nghệ thuật. Qua tranh của chị họ hiểu thêm về văn hoá, về dân tộc Việt Nam. Chị như chiếc cầu nối lan tỏa giá trị mỹ thuật hội họa giữa hai nền văn hóa. Cũng như bao thân phận người phụ nữ khác dù trải qua bao chông gai của cuộc đời, chị đã vượt qua tất cả, vững vàng bước. Chị sẽ tiếp tục cống hiến, vì nghệ thuật hội họa, cố gắng để lại giá trị cho đời những tác phẩm vô giá, góp vào giá trị tinh thần đời sống thêm phong phú, ngày mai mãi tươi đẹp.
Họa sĩ Mai Trang Olson – tên đầy đủ là Nguyễn Thị Mai Trang, sinh năm 1956, trong một gia đình nghệ thuật ở phố cổ Hà Nội. Cha của chị là họa sĩ Hồng Vân – ông nổi tiếng với những bức tranh chân dung vẽ Chủ tịch Hồ Chí Minh những năm 70 của thế kỷ trước và hai người anh trai là Nguyễn Hồng Hưng và Vân Thuyết đều là những nghệ sĩ tạo hình “hoạ sĩ và điêu khắc gia” có tên tuổi trong nền mỹ thuật đương đại Việt Nam. Mai Trang Olson đã có 20 cuộc Triển lãm tại Bắc Âu và Châu Âu. Năm 2011 và tháng 9/2024 vừa qua, chị đã triển lãm 60 tác phẩm sơn dầu với chủ đề “Tưởng nhớ Bùi Xuân Phái” tại Nhà Triển lãm Hội Mỹ thuật Việt Nam – 16 Ngô Quyền, Hà Nội.
Lê Thu Huyền