Trong những ngày tháng sôi động hiện nay, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta rất phấn chấn tự hào và tin tưởng sâu sắc với việc phát động một bước chuyển mới trong sự nghiệp cách mạng nước ta của GS. TS, Tổng Bí thư Tô Lâm: “Với thế và lực đã tích luỹ được sau 40 năm đổi mới, với sự đồng lòng, chung sức của toàn Đảng, toàn dân, và toàn quân với những thời cơ và thuận lợi mới, dưới sự lãnh đạo của Đảng chúng ta đã có những điều kiện cần thiết để đưa đất nước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam”.

Lịch sử hàng nghìn năm của dân tộc Việt Nam có nhiều thời kỳ phát triển hết sức rực rỡ, nững chưa bao giờ phong độ của đất nước, vị thể của dân tộc lại được khẳng định như bây giờ. Công cuộc đổi mới trong vòng 40 năm qua đã đạt được những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử, làm thay đổi bộ mặt của đất nước, cải thiện đáng kể đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ta. Cùng với thành tựu vĩ đại của công cuộc đổi mới, chúng ta đã thực hiện một cuộc hội nhập với thế giới cả về bề rộng, chiều sâu và tầm cao với hầu hết các nước trên khắp năm châu, bốn biển, đã trở thành đối tác chiến lược toàn diện với 8 quốc gia hàng đầu thế giới. Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay.

Bước vào kỷ nguyên mới đòi hỏi phải phát triển nhanh, mạnh, vững chắc, đồng bộ mọi mặt của đời sống xã hội và phải vươn lên trên tất cả các lĩnh vực, trong đó việc tăng cường quốc phòng, an ninh, đối ngoại cần được đặc biệt quan tâm bởi đó là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên. Bước đầu, chúng ta chúng ta có thể nhận rõ một số nội dung quan trọng của việc tăng cường quốc phòng, an ninh, đối ngoại trong kỷ nguyên mới.

 

Tăng cường quốc phòng có nội dung quan trọng nhất là làm cho nền quốc phòng mạnh thêm, vững chắc thêm để hoàn thành tốt đẹp các nhiệm vụ. Tăng cường quốc phòng có các nội dung chính sau:

Thiếu tướng Hoàng Kim Phụng – Cục trưởng Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam chụp ảnh cùng các nữ quân nhân của Đội Công binh số 1 trong lễ xuất quân được tổ chức ngày 27/4/2022.

Thứ ba, tăng cường tiềm lực quốc phòng ngày càng vững mạnh, hoàn thành mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

Tăng cường tiềm lực quốc phòng là tăng cường khả năng về nhân lực, vật lực, tài chính, tinh thần ở trong nước và ngoài nước để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng. Tăng cường tiềm lực quốc phòng là một trong những đột phá về lý luận và tổ chức thực tiễn của Đảng ta nhằm tạo ra nguồn lực tổng hợp bảo đảm tốt nhất cho nhiệm vụ quốc phòng trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế. Nội dung cốt yếu là tăng cường xây dựng lực lượng vũ trang theo hướng chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, tăng cường và củng cố vững chắc nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận lòng dân.

Về tăng cường xây dựng lực lượng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Quân đội ta là quân đội nhân dân, từ nhân dân mà ra, của nhân dân, do nhân dân vì nhân dân. Bộ đội ta là “bộ đội cụ Hồ” vì nhân dân quên mình, chiến đấu vì sự nghiệp cách mạng cao cả, vì lợi ích quốc gia, dân tộc và lợi ích của toàn dân. Tăng cường về quân sự theo hướng tinh, gọn, mạnh, ưu tiên bảo đảm quân số cho các đơn vị sẵn sàng chiến đấu và thực hiện các nhiệm vụ đặc biệt, trọng yếu, thường xuyên. Tăng cường xây dựng các lực lượng mới như lực lượng tác chiến không gian mạng, lực lượng tên lửa chiến lược, lực lượng không quân, hải quân hiện đại. Công tác đào tạo rèn luyện kỹ chiến thuật ngày càng tinh thông, tinh nhuệ cho các quân nhân ở các quân binh chủng. Xây dựng quân đội theo hướng hiện đại, hiện đại về tổ chức lực lượng, hiện đại về kỷ luật, kỷ cương, tác phong, nền nếp; hiện đại trong phương thức tác chiến lấy con người làm trọng tâm. Tăng cường vũ khí, phương tiện hiện đại cũng là yếu tố quan trọng để bảo vệ Tổ quốc, ngăn ngừa và sẵn sàng đối phó với các hình thái chiến tranh mới, chiến tranh công nghệ cao. Thực hiện nhiệm vụ này cần nghiên cứu kỹ về phương thức ứng dụng khoa học – công nghệ hiện đại; trang bị, khai thác, sử dụng vũ khí hiện đại phù hợp với điều kiện tác chiến mới kết hợp với nghệ thuật quân sự Việt Nam.

Tăng cường xây dựng nền quốc phòng toàn dân và thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận lòng dân, hình thành thế trận tác chiến rộng khắp, vững chắc, linh hoạt. Nghiên cứu phát triển các phương thức tác chiến trong các hình thái chiến tranh, nhất là hình thái chiến tranh mới như chiến tranh phi quy ước, chiến tranh thông tin, chiến tranh trên không gian mạng.

Tăng cường quốc phòng cũng là tăng cường chất lượng của công tác dự báo quân sự. Dự báo sát hợp tình hình thế giới, trong nước, tình hình chiến lược và khả năng ứng phó của ta để có các nhiệm vụ, giải pháp tác chiến kịp thời, hiệu quả.

Tăng cường đối ngoại là làm cho toàn hệ thống đối ngoại, ngoại giao được mạnh thêm để tăng cường quan hệ một cách có hiệu quả đối với các nước trên thế giới, bảo đảm chủ quyền và an ninh quốc gia, bảo vệ lợi ích quốc gia và nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Tăng cường đối ngoại thể hiện trên một số nội dung sau:

Thứ nhất, phát huy và tăng cường vai trò tiên phong của đối ngoại, ngoại giao.

Đại hội XIII của Đảng đã xác định : “Tiếp tục phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước, nâng cao vị thế và vai trò của đất nước. Xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột là đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân”. Tiên phong thể hiện trước hết trong việc không ngừng đổi mới tư duy về đối ngoại, trong nhận thức về thế giới, định vị đất nước, quan hệ đối tác-đối tượng, mạnh dạn tìm ra hướng đi mới, cách làm mới, mở rộng lĩnh vực mới để đáp ứng yêu cầu của đất nước; tiên phong trong công tác nghiên cứu, dự báo, tham mưu chiến lược về đối ngoại. Tiên phong trong những nhiệm vụ quan trọng như bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa; tiên phong trong việc kiến tạo để thúc đẩy lợi ích quốc gia – dân tộc; tiên phong trong việc kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, huy động sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc, nhất là gắn kết sức mạnh cộng đồng người Việt Nam ở trong nước và ngoài nước.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và các đại biểu Việt Nam dự Hội nghị Thượng đỉnh Tương lai, Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 79, tháng 9/2024.

Thứ hai, xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại, mang bản sắc “cây tre Việt Nam”.

Trong cuốn sách Xây dựng và phát triển nền đối ngoại, ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại mang bản sắc “cây tre Việt Nam ”, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã xác định: “Chúng ta đã xây dựng một nền ngoại giao độc đáo của thời đại Hồ Chí Minh, mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam”, gốc vững, thân chắc, cành uyển chuyển, thấm đượm tâm hồn, cốt cách và khí phách của dân tộc Việt Nam… Vững ở gốc là nguyên tắc vì lợi ích quốc gia – dân tộc để phục vụ đường lối độc lập, tự chủ, lấy thực lực là gốc, lấy đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại và hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng để tạo thế, lập thời, lấy phương pháp luận chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng soi đường, chỉ lối…. Chắc ở thân là những phương thức tạo nên sức mạnh, trong đó sức mạnh đại đoàn kết là nhân tố sống còn; đại đoàn kết trong nước là căn bản, đoàn kết quốc tế là nhân tố bổ trợ hết sức quan trọng… Uyển chuyển ở cành là phong cách, nghệ thuật ứng xử linh hoạt, nguyên tắc “dĩ bất biến ứng vạn biến”, đặc biệt là trong những tình huống khó khăn, phức tạp… Đó là cách ứng xử “biết mình, biết người”, “biết thời, biết thế”, “biết dừng, biết tiến” của tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh”.

Thứ ba, tăng cường tiềm lực về chính trị

Đối ngoại, ngoại giao là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân, của cả hệ thống chính trị nên phải phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc gắn với tranh thủ sự ủng hộ và hợp tác quốc tế, trong đó sức mạnh dân tộc thể hiện ở sức mạnh tập thể cả vật chất và tinh thần. Đối ngoại, ngoại giao dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng, quản lý của Nhà nước, phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, sự đoàn kết của cả hệ thống chính trị tạo nên một cục diện đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa, đóng góp tích cực vào công cuộc đổi mới đất nước. Tăng cường tiềm lực đối ngoại, ngoại giao cũng là tăng cường trang thiết bị tiên tiến, hiện đại đáp ứng yêu cầu mới. Chủ trương xây dựng tổ chức, bộ máy và đào tạo cán bộ cả về trình độ năng lực, nâng cao bản lĩnh chính trị, rèn luyện đạo đức, lối sống; nâng cao trình độ dự báo đúng tình hình và tham mưu xác đáng phục vụ nhiệm vụ trong mọi hoàn cảnh.

Để thực hiện tiếp những nhiệm vụ quan trọng nêu trên, dưới dự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng, sự quản lý của nhà Nhà nước, cần có cách làm và bước đi đúng đắn trên cơ sở “biết mình, biết người”, “trông Bắc, trông Nam, trông cả địa cầu”, nhận rõ cơ hội và thời cơ, thách thức và nguy cơ; xây dựng và thực hiện các chính sách tăng cường quốc phòng, an ninh, đối ngoại đúng đắn, bảo đảm cho đất nước ổn định, thích nghi và phát triển trong thế giới đầy biến động hiện nay. Việc đầu tiên là phải biết mình, biết người. Biết mình là nhận rõ vị trí vị thế địa chính trị, địa kinh tế, tiềm năng và tiềm lực của đất nước, nắm chắc tiềm lực quốc phòng, an ninh, đối ngoại của đất nước đang ở mức nào và khả năng mọi mặt để tăng cường quốc phòng, an ninh, đối ngoại cao nhất, trung bình và thấp nhất có thể. Biết người chính là biết các đối tác, đối tượng có quan hệ với ta, vai trò, vị thế của các đối tác, đối tượng và sự tác động tổng hợp các yếu tố thuận và không thuận đối với nước ta.

Vấn đề cơ hội và thời cơ, thách thức và nguy cơ cũng cần nhìn nhận thấu đáo. Cơ hội là những điều kiện thuận lợi, những hoàn cảnh tốt đẹp từ trong nước và ngoài nước. Còn thời cơ được coi như đỉnh điểm của cơ hội, là tình huống đặc biệt thuận lợi, thậm chí có một không hai, tạo điều kiện cho việc hoạch định và thực hiện chính sách nhanh chóng đạt hiệu quả về mặt thời gian, thời cơ diễn ra rất ngắn so với cơ hội, thời cơ đôi khi qua nhanh như một mũi tên bay.

 

 

 

 

 

 

 

 

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm thăm, gặp lãnh đạo các tổ chức quốc tế, nguyên thủ các quốc gia tháng 9/2024.

Cặp đôi tương ứng với cơ hội và thời cơ là thách thức và nguy cơ. Thách thức là tình huống gặp phải những hoàn cảnh khó khăn, phức tạp, trắc trở, gian nan, thử thách bản lĩnh, ý chí của con người. Còn nguy cơ là biểu hiện cao nhất của thách thức, là tình thế đặc biệt nguy hiểm, cực kỳ cấp bách, nếu không biết cách xử lý tốt, ứng phó kịp thời thì sẽ gặp nguy cơ, tai họa.

Phương pháp khoa học và kinh nghiệm máu thịt của ông cha ta để lại là như vậy. Nắm chắc phương pháp và cách thức xử lý đó sẽ đưa ra các chính sách tăng cường quốc phòng, an ninh, đối ngoại chính xác, hiệu quả, bảo đảm cho đất nước bình an, hài hòa, vững bước vào kỷ nguyên mới vươn mình của dân tộc.